مبانی نظری معماری و پدافند غیر عامل

محمدرضا خیر اندیش علیرضا عظیمی حسن آبادی دوران دفاع مقدس مجموعاً 213.255 نفر ایرانی به شهادت رسیدند که از این بین 155.081نفر در جبهه ها و الباقی در مناطق غیرجنگی به شهادت رسیده اند.یعنی 27.28درصد کشته شدگان دفاع مقدس نیز غیرنظامی بودند.با احتساب مساحت 1.648.195 مترمربعی کشورمان،تنها در دفاع مقدس برای حفظ تمامیت ارضی و ارزش های ملی ما،به ازای هر مترمربع 7.72 نفر جان باخته اند.اگر کشته شدگان نظامی و غیرنظامی کشورمان در طول تاریخ را(به تهاجم های وحشیانه تیمور لنگ،چنگیزخان مغول و اسکندر مقدونی که قتل عام آنان شهرت جهانی دارد توجه کنید)به این رقم اضافه کنید متوجه عمق اهمیت لفظ دفاع خواهید شد.متوجه عمق اهمیت حفظ سرمایه های انسانی خواهید شد.متوجه عمق اهمیت این خاک عزیز خواهید شد.بیشک شما نیز تأیید خواهید نمود که کشته شدگان غیرنظامی آن نبردها از نبردهای مدرنی که آمار آنها به دست ما رسیده است و ما ارائه دادیم بسیار بیشتر بوده است. این نکته نیز حائز اهمیت است که جمهوری اسلامی ایران 15 همسایه از طریق مرزهای خود دارد و تنها دو یا سه کشور در جهان این تعداد همسایه را دارند. در شرایط محیطی،علاوه بر تمام تدابیر نظامی و جنگ های سایبری،الکترونیکی،اطلاعاتی و ...میبایست اقداماتی برای کاهش آسیب پذیری تأسیسات زیربنائی و حیاتی و تقلیل تلفات انسانی در شرایط بحران ناشی از جنگ در نظر گرفته شود. مجموعه اقدامات غیر مسلحانه ای که موجب افزایش بازدارندگی،کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری،ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران،در مقابل تهدیدها و اقدام های نظامی دشمن میشود را پدافند غیرعامل میخوانند.پدافند غیرعامل در ظاهر شاخه ای از علوم نظامی در نظر گرفته میشود ولی در واقع چنین نیست.نخست آنکه پدافند غیرعامل در شاخه های مختلف علوم، مهندسی،کشاورزی،پزشکی،انسانی و..کاربرد دارد. همچنین علاوه بر تهدیدات انسان ساخت، در برابر تهدیدات طبیعی(زلزله،سیل و ...) نیز قابل استفاده است. دوم آنکه دفاع غیرعامل در واقع نوعی فرهنگ عمومی است.داشتن این نوع نگاه در مقوله معماری نیازمند داشتن نوعی فرهنگ ملی و بشر دوستانه است.اساتید معماری بارها بر عدم وجود مبانی فکری اسلامی و دفاعی در طراحیهای کنونی اشاره کرده اند.داشتن این نگاه در روند طراحی نه تنها در واقع نوعی نگاه اسلامی است،که نوعی نگاه بشردوستانه نیز میباشد.وجود این دید در فرآیند طراحی معماری،نیازمند فرهنگ سازی و نوعی سرمایه گذاری اقتصادی است.رسیدن به ایده آل های پدافند غیرعامل بدون اطلاع رسانی عمومی و خواست مردم امری است محال.پدافند غیرعامل عزم ملی میخواهد و مدیریت جهادی. سال جاری،میتواند سالی پر افتخار و آغازکننده برای نهادینه کردن مهندسی پدافند غیرعامل باشد. واقعیت این است که پدافند غیرعامل بیشتر نیازمند فرهنگ سازی است تا تدابیر دیگر. 1-کارشناس ارشد مهندسی پدافند غیرعامل و مدرس دانشگاه امام حسین(ع) 2-کارشناس ارشد معماری و مدرس دانشگاه