خدمت یا خیانت بانک ها به ساختمان

گروه ساخت وساز: یکی از نکات مهم که اعتراض اهالی صنعت ساختمان را به دنبال داشته، سرمایه گذاری گسترده بانک های مختلف در ساخت مجتمع های مسکونی و قیمت گذاری بالای واحدهای مسکونی از سوی آنها است. در سال های گذشته همزمان با رکودی که بر اقتصاد ایران حاکم بوده است و تعدادی از واحدهای تولیدی و صنعتی به حالت نیمه تعطیل و تعطیل درآمده اند، تعداد بانک ها و مؤسسات اعتباری با سرعت بالایی رشد کردند و برای بسیاری این سؤال مطرح شده که دلیل این افزایش شدید تعداد بانک ها در کشور چیست؟پیام ساختمان در این شماره در گفتگو با کارشناسان موافق و مخالف درستی و نادرستی ورود بانک ها به مباحث ساخت و ساز را به بررسی نشسته است. تأمین سود مشتریان از ساختمان حمیدرضا سیفی، رئیس انجمن پیمان کاران استان تهران هم با بیان اینکه بانک ها به صنعت ساختمان خیانت میکنند، گفت: بانک ها با سرعت فزاینده ای در حال رشد هستند ، به گونه ای که بسیاری از مغازه ها که اتفاقاً در نقاط بکر منطقه هستند، توسط بانک ها خریداریشده و به بانک تبدیل شده اند. مگر ما واقعاً چند بانک احتیاج داریم؟ وی ادامه داد: زمانی که قرار است 27 درصد به مشتریان سود بدهند باید علاوه بر سود حاصل از ساخت، 27 درصد سود مشتری را هم تأمین کنند. درحالیکه بانک باید خدمات به مردم بدهد نه اینکه بنگاه اقتصادی مستقل باشد. اگر قرار است بانک هر جوری که میخواهد عمل کند،به چه درد جامعه میخورد؟ سیفی با اشاره به اینکه جامعه پیمانکاری با عملکرد بانک ها نابود شده است، گفت: در بسیاری مواقع دولت پول پیمانکار را نمیدهد ضمن اینکه بهره ای که بانک ها از پیمانکاران میگیرند باعث ورشکستگی پیمانکاران شده است. وی تصریح کرد: بانک مرکزی باید خدمت رسانی بانک ها را مجدد تعریف و مورد بازنگری قرار دهد. اگر قرار است بانک ها ساخت وساز کنند و هیچ خدمتی به جامعه ارائه نکنند که خود پیمانکاران بانک تأسیس میکنند. بانک ها بیتقصیرند سعید لیلاز، کارشناس مسکن نظری متفاوت دارد. او معتقد است بانک ها در شرایط حاضر حق ورود به ساخت وساز دارند. بانک ها باید برای پرداخت سود سهام داران و مشتریان و همچنین اداره بانک به حداکثر سودآوری برسند و باید با سپرده کسب درآمد کنند و طبیعی است که به دنبال بهترین روش و بهترین محل (مسکن) بگردند. وی افزود: به اعتقاد من اینکه ما بخواهیم با اعمال قوانین و مقررات از فعالیت این بنگاه های اقتصادی در مسکن جلوگیری کنیم، غلط است چون اساس مشکل و سؤال اصلی این است که چرا صرفه تولید کمتر از بخش مسکن است نه اینکه چرا بانک ها در بخش مسکن سرمایه گذاری میکنند. فعالیت بانک ها نه غیرقانونی است و نه غیرشرعی و اصلاً نباید بانک ها را به این دلیل سرزنش کرد. وی در پاسخ به این سؤال خبرنگار پیام ساختمان که آیا نرخ بهره بالایی که بانک ها به مشتریان میدهند علت هجوم آنها به ساخت وساز است،گفت: سود هایی که بانک ها به مردم میدهند کمتر از نرخ تورم است و متهم کردن بانک ها مثل این است که ما تمام ناهنجاریهای اقتصادی را رها کنیم و سعی کنیم جلوی بانک ها را بگیریم. لیلاز ادامه داد: فرض کنید بانک ها پول را به بخش تولید بدهند، در این شرایط اگر مسکن سودآور است که تولیدکننده هم در نهایت در مسکن سرمایه گذاری میکند و کسی هم نمیتواند او را از این کار منع کند. بنابراین اینکه گفته شود حضور بانک ها در بخش مسکن باعث تورم شده است، سطحینگری است. لیلاز گفت: بانک را با قوانین و مقررات نمیتوان بست. زمانی به بانک ها گفتند که این کار را نکنید که آنها تصمیم گرفتند پول را به شرکت های تابعه بدهند و بعد هم که با این کار بانک ها مخالفت شد، تصمیم گرفتند وام را به شرکت های تابعه همدیگر بدهند. اینکه نرخ تورم در کشور بالا باشد و تورم را در تمام کالاهای وارداتی سرکوب کنیم قطعاً تورم در مسکن به عنوان تنها کالایی که نمیتوان وارد کرد، متمرکز میشود. حال اینکه بانک این کار را نکند، مردم این کار را میکنند. بنابراین نمیتوان گرانی مسکن را ناشی از عملکرد بانک ها دانست. مجلس ورود کند سید احسن علوی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه رشد کار های غیر مولد بانک های ما در جهان بیسابقه است، گفت: عمده فعالیت ها به سمت ساخت وساز می رود که سود حاصل از آن فقط نصیب بانک ها شده و آشفته کردن بازار مسکن نصیب مردم میشود. وی افزود: بهره بانکی به طور میانگین حدود 22 درصد است و به طور طبیعی بانک ها باید حدود 40 درصد سود ببرند تا علاوه بر کسب سود، بهره مشتریان را پرداخت کنند. بانک ها برای تأمین این سود صنعت ساختمان را که همیشه سودآور است نشانه رفته و تولید را رها کرده اند که این امر بیکاری گسترده و تورم را در جامعه ایجاد کرده است. عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حضور بانک ها در صنعت ساختمان بر مبنای سودجویی است و باعث بالا بردن قیمت مسکن میشود،گفت: زمانی که بانک ها برای خرید املاک مراجعه میکنند، فروشندگان به دلیل تمکن بالای بانک با قیمت بالاتری ملک خود را میفروشند که همین امر بازار را متشنج میکند و از طرفی بانک ها هم در زمان فروش ساختمانشان را به بالاترین قیمت میفروشند. وی ادامه داد: در شرایط حاضر بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار با تحدید وظایف بانک ها را در مسیر اصلی قرار دهند تا در اقتصاد کشور اثربخش باشند.همچنین مجلس شورای اسلامی و به ویژه کمیسیون عمران و کمیسیون اقتصادی هم باید به عملکرد بانک ها ورود کنند و حتی به دلیل تأثیراتی که این روند دلالی بانک ها بر امنیت میگذارد، جا دارد کمیسیون امنیت ملی هم به مسئله ورود کند. علوی با بیان اینکه نظام بانکی ما نظام مریضی است،گفت: بانک ها نتوانسته اند شرایطی برای رونق تولید و کمک به تولیدکننده ایجاد کنند و قطعاً بخشی از شرایط امروز اقتصاد، ناشی از عملکرد بانک هاست که باعث نابودی فرصت های شغلی هم شده است. ضمن اینکه بخشی از تورم جامعه هم در اثر سیاست های ناکارآمد بانک هاست. ساخت و ساز با بانکداری منافات دارد جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و سخنگوی کمیسیون تولید ملی با انتقاد از ورود مستقیم بانک ها به ساخت و ساز به پیام ساختمان گفت: مسئولیت بانک ها واسطه گری مالی است و باید منابع مالی را در بخش تولید کانالیزه کند. ورود مستقیم به ساخت و ساز هیچگاه جزء وظایف آنها تعریف نشده است. وی با بیان اینکه ساختمان سازی با بانکداری منافات دارد، افزود: اگر بانک ها منابع را جمع آوری کنند و خودشان ساخت و ساز را بر عهده بگیرند، فلسفه وجودیشان زیر سوال میرود. اگر میخواهند ساخت و ساز کنند باید کار بانکداری را رها کنند چون این دو با هم سازگاری ندارد. متاسفانه در حال حاضر بخش عظیمی از منابع بانک ها به سوی ساخت املاک تجاری پیش میرود و این کار حتی به عرضه مسکن هم کمک نمیکند. سخنگوی کمیسیون تولید ملی اضافه کرد: به دلیل اینکه بخش خصوصی توانایی مالی ساخت واحد های تولیدی بزرگ را ندارد و از طرفی برای گرفتن تسهیلات وثیقه کافی ندارد، بانک ها میتوانند از منابع خودشان در قالب یک اهرم استفاده کنند و برای تامین بقیه پول مورد نیاز احداث خط تولید، در قالب شرکت های سهامی منابع مالی مردم را به کار بگیرند و بلافاصله سهام آن را واگذار کند. این کار نهایت ورود بانک ها به بخش صنعت است. وی در پایان گفت: در شرایط حاضر ضروری است که بانک مرکزی و مجلس شورای اسلامی ازورود بانک ها به ساخت و ساز جلوگیری کنند.