انتقاد ناظر از نظام مهندسی

گروه ساخت وساز: اغلب ساختمان هایی که در کشور ما ساخته میشود، خالی از ایراد نیستند و همیشه یک جای کار میلنگد؛ یک بار مصالح غیراستاندارد است، یک بار دیگر مجری کارش را به درستی انجام نمیدهد و ... در نهایت فقدان نظارت این زنجیره معیوب را کامل میکند. در ادامه سلسله گزارش های پیام ساختمان از پروژه های ساختمانی سطح شهر به پروژه ای میرسیم که بر خلاف معمول مهندس ناظر آن برای نظارت بر گودبرداری، حضور دارد. ناظری که اعتقاد دارد ریشه تمام معضلات صنعت ساختمان ما چیزی جز دروغ نیست. نقض یک قانون حوالی غروب بود که تصمیم گرفتیم به رسم شماره های پیشین گزارشی از یک پروژه ساختمانی در شماره 186 به چاپ برسانیم. انبوهی از مصالح در پیاده رو یک ساختمان جمع شده بود و دست اندرکاران منتظر بیل مکانیکی برای گودبرداری بودند. نکته حائز اهمیت این بود که مهندس ناظر هم دلش طاقت نیاورده بود و برای انجام وظیفه نظارت بر فرایند گودبرداری نکاتی را به مالک ساختمان و مجری گوشزد میکرد. او برخلاف بسیاری از مهندسان که همه چیز را به قانون موکول میکنند، وجدان را مهم ترین عامل در کیفیت ساخت وساز میدانست. توجیه مهندسان ناظر درست نیست وقتی از او در مورد حضورش در فرایند گودبرداری پرسیدم، پاسخ داد: «مگر قرار بود حضور نداشته باشم؟» من هم گفتم برخی مهندسان از دستمزد و حق الزحمه گلایه دارند و عنوان میکنند که نمیشود ساختمان را با این وضعیت نظارت کرد. مهندس ناظر سری تکان داد و گفت: منکر اینکه حق الزحمه مهندسان ناظر کم است، نمی شوم اما این تمام ماجرا نیست. یک سؤال از تمام مهندسان عزیز دارم اگر بر حسب اتفاق یک کارگر ساده را برای انجام کارهای خانه شان استخدام کنید و بعد از چند روز کارگر از انجام کارها خودداری کند و بگوید با این دستمزد کارکردن صرفه ندارد، چه پاسخی به او میدهید؟ بیشک غیر این نیست که صراحتاً به کارگر میگویید: «اگر صرف ندارد پس چرا کار می کنی؟» اینکه مهندس ناظر مسئولیتی را قبول کند و بعد از قبول مسئولیت بگوید صرف ندارد به هیچ وجه توجیه خوبی نیست. اصلاً تقصیر مردم چیست که دستمزد مهندس ناظر کم است. وی ادامه داد: در صورتی که از مهندس ناظر بخواهند ناظر مقیم باشد و او با این میزان دستمزد از انجام کار سرباز بزند، منطقی است. اما در شرایط حاضر کسی انتظار نظارت تمام وقت از مهندس ندارد و ناظران حتی نظارت مرحله ای را هم انجام نمیدهند در صورتی که با این میزان حق الزحمه، نظارت مرحله ای باید سر وقت انجام شود. دستمزد ناظران را علم نکنید وی با بیان اینکه وقتی نظام مهندسی همواره دستمزد مهندسان ناظر را علم کند، طبیعی است که مهندس ناظر هم زحمت نظارت به خودش نمیدهد، گفت: برخی از اعضای نظام مهندسی که درآمد مهندسان ناظر را دلیل عدم حساسیت آنها به کار میدانند، سخت در اشتباهند مگر نه این است که بسیاری از مهندسان عضو نظام مهندسی در کار اجرای ساختمان فعالیت میکنند و علیرغم کسب سود سرشار باز هم با کیفیت نازل ساخت وساز میکنند. بنابراین وضعیت نظارت با پول درست نمیشود. چشم و هم چشمی وی افزود: عامل مهمی دیگری که باعث شده مهندسان ناظر به بهانه حق الزحمه، نظارت مرحله ای را هم انجام ندهند، پول های خارج از چارچوبی است که در صنعت ساختمان ما رد و بدل میشود. وقتی که یک نفر برای طراحی یک منزل مسکونی پول هنگفتی به جیب می زند، ناخودآگاه ناظر خودش را با او مقایسه میکند و چون درآمدشان با هم همخوانی ندارد، بیخیال نظارت میشود. موضوع سود های غیرمعقول در بعد اجرا وضعیت وخیم تری دارد. وجدان بیدار لازم است وی ادامه داد: سخت گیری نظام مهندسی هم چیزی را حل نمیکند. کلید نظارت صحیح دست وجدان بیدار است. آنهایی که معتقدند با نظارت نظام مهندسی بر اعضای خودش همه چیز حل میشود، اشتباه میکنند چرا که اگر وجدان در کار نباشد خود کسانی که باید بر مهندسان نظارت کنند هم میتوانند دچار انحراف شوند. دروغ ریشه آفت های صنعت ساختمان وی با بیان اینکه پدید آمدن زنجیره ای از دروغ باعث شکل گیری یک سیستم بیمار و ناقص در صنعت ساختمان شده است، گفت: اگر طراح و محاسب ساختمان در مرحله اولیه کار مطابق با مقررات ملی ساختمان کارش را ارائه کند و به خاطر جلب رضایت مالک نقشه و طرح اسکلت ضعیف که در آینده دچار مشکل میشود و سر خریداران آوار میشود، تحویل مجری ندهد، یک مرحله کار به خوبی پیش رفته است. در غیر این صورت مهندس مورد نظر به سوگندنامه مهندسی پشت کرده و به دروغ قسم یاد کرده است. وی افزود: مجریان ساختمان هم وضعیتی به همین منوال دارند. مجری ساختمان برای کاهش هزینه های خود متوسل به شیوه های نادرست میشود اما مالک ساختمان را از این ظلم بزرگ آگاه نمیکند و میگوید مشکلی نیست. اینجا هم ریشه کار دروغ است. این موضوع در مورد مهندسان ناظر و البته نظام مهندسی ساختمان هم به چشم میخورد. وی افزود: مگر نه این است که مهندسان ناظر در مواقع لازم سر پروژه حاضر نمیشوند؛ بنابراین نظام مهندسی باید از عملکرد ناظران در برابر حقوق مردم دفاع کند. دفاع از اعضاء جای خود را دارد اما دفاع از نا عدالتی بسیار مذموم است. یا به طور مثال نظام مهندسی از وضعیت شرکت هایی که برگه فروشی و امضاء فروشی را به شکل عجیبی ادامه میدهند،اطلاع دارد اما از این کار جلوگیری نمیکند. اگر ریشه دروغ را در صنعت ساختمان بخشکانیم، همه چیزمان درست میشود.