مهندسی ایران در منطقه سرآمد باشد

گروه گزارش: معاون سابق مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، که همین چند ماه پیش بازنشسته شد، متولد اردبیل و دارای مدرک کارشناسی مهندسی عمران و کارشناسی ارشد شهرسازی با گرایش برنامه ریزی شهری و منطقه ای است. ابوالفضل صومعلو سال ها در پست ها و سمت های مختلف مرتبط با صنعت ساختمان در جهاد سازندگی، بنیاد مسکن، شهرداری، فرمانداری، استانداری، اداره کل مسکن و شهرسازی، شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، سازمان ملی زمین و مسکن و وزارت راه و شهرسازی فعالیت کرده است. در آستانه هفدهمین اجلاس سراسری هیئت عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در خصوص این سازمان با مهندس صومعلو گفتگو کردیم: پیام ساختمان: با توجه به گذشت حدود 18 سال از تشکیل سازمان نظام مهندسی ، سیر حرکت این سازمان را چگونه میبینید؟ سازمان نظام مهندسی ساختمان طی این سال ها توانسته دامنه فعالیتی خود را در حداکثر شهرهای کشور حتی در شهرهای کوچک گسترش دهد، نظام مهندسی ساختمان در طول این سال ها علاوه بر اینکه در تمام مراکز استان ها دارای ساختمان اداری ، آموزشی، سالن جلسات مناسب است دفاتر نمایندگی خود را در شهرهای تابعه استان ها نیز دایر نموده است. در هیجده سال گذشته سازمان نظام مهندسی موفق شده امور مربوط به مشاغل و حرفه های فنی و مهندسی را در بخش ساختمان و شهرسازی ساماندهی نماید و کیفیت خدمات مهندسی و نظارت بر حسن اجرای خدمات را بالا ببرد، هرچند تا رسیدن به کیفیت مطلوب ساخت وساز و ارائه خدمات بهتر تا حدودی فاصله دارد ولی جای امیدواری است که با تلاش و احساس مسئولیت بیشتر مدیران محترم نظام مهندسی ساختمان کشور، جامعه مهندسی ایران سرآمد نظامات مهندسی در بین کشورهای در حال توسعه و منطقه باشد. پیام ساختمان: به نظر شما سازمان نظام مهندسی توانسته است به اهداف مندرج در قانون این سازمان دست یابد؟ در مجموع میتوان بیان نمود که حرکت نظام مهندسی در رسیدن به اهداف و خط مشی این قانون روبه جلو بوده است به طوری که با وضع مقررات ملی ساختمان، ضوابط و مقررات شهرسازی، دستگاه های دولتی، شهرداریها، سازندگان و کلیه عوامل ساخت وساز حتی تولیدکنندگان مصالح ساختمانی را به رعایت مفاد آن ضوابط الزام نموده و دانش فنی صاحبان حرفه و مهندسین را ارتقاء بخشیده است. ذکر این نکته ضروری است که بعضی از علاقه مندان و بزرگان کشور به عدم تقویت و توسعه ارزش های اسلامی – ایران در معماری و شهرسازی سال های اخیر انتقاد دارند که به نظر من با توجه بیشتر و رویکرد مهندسین به این نکته مهم میتواند سازمان مهندسی را در انجام این تکلیف قانونی یاری نماید و نگرانی بزرگان برطرف شود. پیام ساختمان: آیا از ساختار فعلی سازمان نظام مهندسی رضایت دارید؟ به نظر شما چرا بعد از 18 سال فعالیت هنوز ساختار سازمان نظام مهندسی نهایی نشده است؟ سازمان نظام مهندسی به استناد ماده 3 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب سال 1374 تشکیل گردیده و از زمان تشکیل این سازمان در استان ها بسیاری از نیازهای جامعه برطرف گردیده ولی تا تحقق کامل اهداف قانون نظام مهندسی فاصله وجود دارد که از دلایل مهم آن میتوان گفت : 1.ضعف در سیستم کنترلی و نظارت که بر اساس بند 5 از ماده 15 قانون این وظیفه بر عهده هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی برای حسن اجرای خدمات مهندسی تکلیف شده و همچنین نظارت عالیه دقیق به عهده وزارت راه و شهرسازی و شهرداریها گذاشته شده که به علت عدم امکانات به صورت راندمی انجام میشود. 2.عدم وجود نرم افزار جامع و یکپارچه مهندسی ساختمان کشور که در برگیرنده کلیه موارد شامل پروانه اشتغال به کار، ارجاع کار، کنترل ظرفیت و ... باشد و به صورت آنلاین بین وزارت راه و شهرسازی و ادارات کل راه و شهرسازی استان ها، شهرداریها و سازمان استان ها بتواند ارتباط برقرار کند. 3.عدم وجود آئین نامه مالی ، که بتواند انضباط مالی و رعایت مقررات مالی را به نحو احسن در سازمان ها پیاده نماید. 4.بخش دیگری از مشکلات ساختاری مربوط به شیوه نامه و ناکارآمدی آن با شرایط فعلی ارتباط دارد. جا دارد در این بخش شیوه نامه با نظرات استان ها اصلاح شود و به خدمات مهندسی به دیده یک فرصت برای کسب درآمد یکسان برای اعضاء نگریسته نشود، بلکه در قالب ظرفیت مندرج در شیوه نامه با ایجاد رقابت در کیفیت و لزوماً تشدید کنترل های نظارتی بیشتر اجازه فعالیت داده شود. 5.با توجه به اینکه قانون نظام مهندسی و آیین نامه اجرایی آن نزدیک به دو دهه قبل تهیه شده است ، نیاز به اصلاح آن کاملاً محسوس است و بایستی با آسیب شناسی وضعیت فعلی و کار کارشناسی دقیق صورت بگیرد. البته از مدت ها قبل همکاران محترم حوزه معاونت مسکن و ساختمان مشغول انجام اصلاح قانون و آئین نامه هستند ، امیدوارم هرچه زودتر به تصویب مجلس محترم برسد. پیام ساختمان: جلوگیری از هدرروی انرژی در ساخت و سازها و ساختمان ها و نیز افزایش کیفیت ساخت از دغدغه های مدیریت جدید سازمان نظام مهندسی است، فکر میکنید برای حل چنین معضلاتی چه میتوان کرد؟ جلوگیری از هدر رفتن انرژی یا صرفه جویی در مصرف انرژی یکی از چالش های مهم جهان امروز است ، افزایش مصرف انرژی با توجه به آثار و تبعات زیست محیطی نگران کننده ای که دارد ، اهمیت این موضوع را دو چندان نموده است در کشور ما بخش ساختمان حدود 40 درصد از کل مصرف انرژی را به خود اختصاص میدهد و رشد مصرف انرژی همچنان روند افزایشی دارد و تداوم این وضعیت تبعات اقتصادی و زیست محیطی جبران ناپذیری برای کشور ما به دنبال خواهد داشت. اهم اقدامات در این زمینه اشاعه فرهنگ پایداری، ساختمان های سبز ، سیستم های هوشمند، کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر، سیستم های نوین تهویه و تعمیم برچسب انرژی به تمام فرآورده ها و تجهیزات برای مشخص کردن حد کیفیت محصولات از نظر مصرف انرژی و تأمین حداقل تهویه مورد نیاز برای سلامت ساکنان ساختمان ها و به طور کلی رعایت توصیه های مبحث 19 مقررات ملی به ویژه اجرای روش های عایق کاری حرارتی ساختمان و توصیه در مورد طراحی معماری میباشد. افزایش کیفیت ساخت همواره بایستی دغدغه سازمان های نظام مهندسی و وزارت متبوع باشد از سال 90 دفتر مقررات ملی با جذب نزدیک به 340 نفر از مهندسین در رشته های عمران، معماری ، برق ، مکانیک و آموزش آنها در رابطه با نظارت ، تهیه و ارسال دستورالعملی امر نظارت عالیه را در استان ها شروع کرد ، به نظر من با توسعه و تربیت ناظران حوزه معاونت مسکن و ساختمان میتواند به هدف افزایش کیفیت ساخت وساز نائل آید. پیام ساختمان: چنانچه حرف ناگفته ای دارید بفرمائید؟ من یکی از علاقه مندان مصمم یا به قولی پروپاقرص سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور هستم ، زمانی که مدیرکل مسکن و شهرسازی در استان های اردبیل و قم بودم نسبت به واگذاری ساختمانی مسکن و شهرسازی آن استان ها به سازمان نظام مهندسی و همچنین تأمین زمین با شرایط آسان اقدام نمودم. حتی در تحویل ساختمان دفتر مقررات ملی به شورای مرکزی نقش اساسی در هماهنگی تحویل و واگذاری آن ایفاء نمودم ، الآن یک نگرانیهایی وجود دارد، علاقه مندم در زمان اصلاح قانون در مجلس شورای اسلامی و یا اصلاح آئین نامه اجرایی در دولت موارد ذیل مورد توجه قرار گیرد: 1.با توجه به ورود مهندسین جوان و علاقه مند به کار مهندسی طی سال های اخیر و عدم امکان جذب این جوانان در سازمان های دولتی ، تقاضای من این است که در اصلاح آیین نامه اجرایی جدول ظرفیت کار به نفع مهندسین جوان دارای پروانه اشتغال اصلاح شود. 2.اعضای هیئت مدیره برای دو دوره به صورت متناوب حق کاندید شدن و انتخاب شدن را داشته باشند. 3.تجربه حضور مهندسین پیشکسوت در انتخابات هیئت مدیره های دوره های اول و دوم و سوم نشان داده که عملکرد بسیار خوبی در شکل گیری سازمان ها و ارائه خدمات مهندسی بدون در نظر گرفتن منافع شخصی داشته اند، لذا پیشنهاد مشخص من این است که برای عضویت در هیئت مدیره سازمان ها داشتن حداقل سن 40 و داشتن پروانه اشتغال پایه یک الزامی شود تا عضو نظام مهندسی بیشتر به فکر ارائه خدمات فنی مهندسی و انجام تکلیف قانونی خود باشد. 4.رئیس محترم شورای مرکزی نظام مهندسی ساختمان کشور و همچنین روسای نظام مهندسی استان ها به صورت تمام وقت در سازمان حضور داشته باشند ، بررسیها نشان داده است هر وقت رئیس نظام مهندسی حضور کم و تمام وقت نداشته باشد مشکل آن سازمان بیشتر بوده است. 5.نظام مهندسی ساختمان برای اینکه به صورت منسجم مدیریت فنی و اجرایی شهرها را به سمت بهسازی و منطبق با معیارهای پیش بینیشده در برنامه ریزی مدون رهنمون شود. ضروری است معاونت محترم معماری و شهرسازی وزارت متبوع تعاریف جدید و منطبق با واقعیات شهرسازی کشور ارائه نماید و هرگونه کاربریهای سیال و برخوردهای موردی در کمیسیون های ماده 5 شورای عالی شهرسازی و معماری استان ها و ضوابط شهرسازی از حداقل رواداری ممکن برخوردار باشد تا کمیسیون های ماده 100 شهرداریها مرجعی برای به حاشیه راندن ضوابط با اخذ جریمه تبدیل نگردد.