خدمات مهندسی واقعی و به قیمت

گروه گزارش: در میان تشکل های موجود در صنعت ساختمان کشور، انجمن های استانی انبوه سازی و در رأس آنها کانون سراسری انبوه سازان ساختمان و مسکن از جایگاه و پایگاه ویژه ای برخوردار هستند. امروزه انجمن های صنفی مذکور در 31 استان کشور با حدود 7 هزار عضو حقیقی و حقوقی و صدها میلیارد سرمایه فعالیت مینمایند . در بیان تأثیر حضور این تشکل حرفه ای در صنعت ساختمان، ذکر این نکته کافی است که سهم بخش خصوصی در امر تولید مسکن و کارهای عمرانی در کشور بنا به اذعان اکثر صاحب نظران بیش از 90 درصد است و در این خصوص، میزان مشارکت انبوه سازان در سال 92 تا حدود 85 درصد برآورد میشود. نظر به اهمیت تشکل انبوه سازان کشور و به ویژه رابطه کاری که بین اعضای این مجموعه بزرگ با سازمان نظام مهندسی کشور وجود دارد، در آستانه اجلاس هفدهم هیئت عمومی سازمان نظام مهندسی، نظر چند تن از اعضای هیئت رئیسه کانون سراسری انبوه سازان ساختمان و مسکن را در خصوص خواسته هایشان از رئیس سازمان نظام مهندسی کشور جویا شدیم: جمشید برزگر، رئیس کانون سراسری انبوه سازان: بسته خدمات ارائه شود سازمان نظام مهندسی با هدفی مشخص و معین، در زمان آقای دکتر آخوندی شکل گرفت و در زمان دکتر عبدالعلیزاده اجرایی و عملیاتی شد. ما انتظار داشته و داریم که همان اهداف اولیه، یعنی ساماندهی نظام مهندسی کشور در این سازمان دنبال میشد. الآن آقای ترکان، آقای آخوندی و کلیه اعضای هیئت مدیره استانی به این باور رسیده اند که متأسفانه تصمیمی که شورای مرکزی دوره قبلی گرفته بود و راهی که انتخاب شده بود راه درستی نبود. ما به آقای وزیر و آقای ترکان هم گفته ایم که انتظار داریم سازمان نظام مهندسی به شکل واقعی کار نظام مهندسی را انجام دهد نه اینکه خودش را متولی تمام بخش های ساخت وساز کشور بداند. اگر این اتفاق بیفتد تمام بخش ها به اجرای تکالیف اصلیشان مکلف میشوند؛ در صورتی که الآن همه چیز ما صوری شده است. این دوستان ما در سازمان نظام مهندسی خدماتی ارائه میدهند و ما هم خریدار خدمات جامعه نظام مهندسی کشور هستیم ولی ما نباید برای یک کالا، چهار بار هزینه بپردازیم! همانطور که هر کالایی یک قیمتی دارد هر ساختمانی با نقشه و مشخصات خاص خودش قیمت مشخصی هم دارد. کسی که این کالا را به من میفروشد باید به کارش متعهد و ملزم باشد و خدمات پس از فروش ارائه کند. ما باید بتوانیم قیمت، زمان ارائه و مدت اعتبار بسته خدمات مهندسی را که میخریم بدانیم. نباید بسته خدماتی که باید به ما ارائه شود را ما خودمان آماده کنیم و بعد مهندسان عضو سازمان، ندیده آن را امضا کنند و تحویل ما بدهند! ما اگر نقد میکنیم برای این است که سازمان از وظایف اصلی خودش بیش از این به انحراف کشیده نشود؛ چون برای صنفی که این همه عضو متخصص دارد خیلی بد است که برخی خریداران خدمات آن بگویند که این سازمان ما را به زانو در آورده است. در صورتی که باید کار به گونه ای باشد که مردم بگویند سازمان ما را از ساخت و سازهای غیرکیفی توسط سازندگان غیرمجاز نجات داده است. ما خواهان این هستیم که سازمان به جایگاه واقعی و اصلی خودش برگردد چون مصرف کننده خدمات مهندسی بوده و دنبال خدمات بهتری هستیم که از ما دریغ شده است. ما میگوییم بگذارید خودمان برویم دنبال آنهایی که خدمات بیشتر و بهتری ارائه میدهند و مشتری آنها باشیم. شما ما را به زور دنبال کسی نفرستید که فقط امضا میکند و بعد از آن هم نمیتوانیم آن فرد را پیدا کنیم. اینکه یک نفر نقشه ای را طراحی کند و ما مجبور شویم به کسی دیگری بدهیم تا آن را کنترل مضاعف کند چه معنی دارد؟ در کجای دنیا چنین سیستمی هست؟ این سزاوار صنعت ساخت وساز ماست که کشورهایی که زمانی حتی الفبای مهندسی را نمیدانستند امروزه نظام کارآمد فنی و مهندسی منطبق با علم روز جهان داشته باشند و ما هنوز اندر خم یک کوچه باشیم؟ ما با آقای ترکان در خصوص این موارد به تفاهم رسیده ایم و امیدواریم دوستان ما در سازمان نظام مهندسی کشور بتوانند این تفاهم را در قالب یک بسته خدمات ارائه کنند. امیدواریم در اجلاس هیئت عمومی سازمان این موارد مطرح و بررسی شود و دوستان به نتایج خوب و عملی برسند. فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه سازان: ویژه خواهی ممنوع! دوستان مهندس ما در سازمان نظام مهندسی خدماتی را ارائه میکنند و ما سازندگان ساختمان و مسکن خریداران و مشتریان آن خدمات هستیم و بر همین اساس رابطه ای بین انبوه سازان و سازمان نظام مهندسی ایجاد شده است. ولی متأسفانه در چند سال گذشته شاهد کشمکش هایی بین سازندگان و سازمان نظام مهندسی بوده ایم. به نظر من در این اختلافات، بیشتر بحث «ویژه خواهی» مطرح بوده و کمتر با نگاه ملی به قضایا نگاه شده است؛ نگاهی که میگوید این ساختمانی که تولید میشود باید به دست مردم برسد. پس بهتر است از نظرات همه مهندسان کشور در جهت ارتقای کیفیت استفاده کنیم؛ چرا که ساختمان های مدرن و با کیفیت نماد پیشرفت یک کشورند ولی چون در چند سال گذشته این اتفاق نیفتاده و رسالتی که به عهده ما مهندسان است به درستی انجام نداده ایم، درصدی از ساخت و سازها مورد تأیید جامعه مهندسی کشور نیست. امروزه گفته میشود که سازمان نظام مهندسی حدود 350 هزار عضو دارد، ولی باید دید آیا این مهندسان عضو باید در اولویت سازمان نظام مهندسی باشند یا ساختمان هایی که به مردم تحویل میدهیم؟ ما باید ساختمان های باکیفیتی بسازیم و به مردم عرضه کنیم که باعث عزت و اعتبار مهندسان شود. اشکال کار سازمان نظام مهندسی به نظر من این است که تا به حال کمتر به فکر توسعه صنعت ساختمان نبوده، بلکه بیشتر بخشی و جزیره ای نگاه کرده و به فکر منافع صنف خود بوده است. امیدواریم در اجلاس اخیر این موضوعات مورد بررسی قرار گیرد. سید محمد مرتضوی، خزانه دار کانون سراسری انبوه سازان: از انحرافات جلوگیری شود در مورد سازمان نظام مهندسی این سؤال مطرح است که آیا این سازمان در طول سالیان گذشته در اجرای اهداف پیش بینیشده در قانون نظام مهندسی موفق بوده و وظایفی که قانونا مکلف به اجرای آنها شده را توانسته به درستی انجام دهد؟ البته این قانون فقط مختص سازمان نظام مهندسی نیست و انجمن های صنفی، کاردان ها و سایر تشکل ها نیز در این قانون دیده شده و جایگاهی دارند ولی در سالیان گذشته کارها به نحوی پیش رفت که این قانون به نفع سازمان نظام مهندسی مصادره شد. دیدگاه و نگاه اعضای شورای مرکزی و در رأس آنها مهندس ترکان این است که سازمان نظام مهندسی انحرافات جدی در انجام وظایف حرفه ای داشته است. وارد شدن در امر دریافت ها و پرداخت ها، سازمان را به سمتی برده که دیدگاه ها و اهداف درآمدزایی در جهت تأمین خواسته های یک صنف- بخصوص که طبیعتاً اعضای سازمان هستند- بر آن حاکم شود و آرام آرام کار به سمتی رفته که قانون به شکل وسیله ای برای حمایت از صنف مهندسان درآمده است. متأسفانه این تفکر خطرناک نه تنها مهار نشده که در سال های گذشته تفسیرهای متنوع و نا به جایی از مواد قانونی صورت گرفته و هر کدام زمینه ای شده که درآمدی جدید در تشکیلات سازمان نظام مهندسی اضافه شود و این درآمدهای جدید موجبات ایجاد رویه ناسالم در برخورد با سازندگان و غیره را به وجود آورده است. به عنوان مثال، عقل و منطق میپذیرد که هر کسی در قبال دریافت هر خدماتی، وجوهی پرداخت کند ولی هیچ عقل سلیمی نمیپذیرد خدماتی از فردی یا مجموعه ای ظرف دو تا چهار سال دریافت شود ولی کل هزینه یکجا و نقداً پرداخت شود! بدون اینکه ارائه دهنده خدمات خودش را ملزم بداند که حتی تخفیفی به شما بدهد. اصولاً چرا کسی که میخواهد خدماتی را در طی چهار سال ارائه کند باید کل هزینه را بدون تخفیف، یکجا و نقد دریافت کند؟ این شیوه اشتباه است حتی اگر در آئین نامه ها و شیوه نامه ها وجود میداشت؛ زیرا باید برای ارائه دهندگان خدمات این تصور باشد که اگر در انجام وظایفشان قصور کنند هر لحظه ممکن است مورد مواخذه قرار گیرند. وقتی کسی وجوه کاری که انجام نداده را به طور کامل دریافت کرده باشد دیگر چه انگیزه ای برای ادامه کار خواهد داشت؟ البته ممکن است عده ای از مهندسان متعهد و مسئولیت پذیر باشند ولی همه جوانب، از جمله دیدگاه های اقتصادی در وضع قانون باید دیده شود، به گونه ای که برای همه الزام به وجود بیاید که برای برخوردار شدن از منافع، وظایفشان را به درستی انجام دهند. یا بسیاری از خدماتی که نظام مهندسی وجوهی را بابت آنها دریافت میکند و قرار است ارائه شوند واقعی نیستند و اصلاً ارائه نمیشوند؛ مثلاً در مورد مجری، کمتر پروژه ای را شاهدیم که مجری واقعی داشته باشد. یعنی مهندسانی باشند که در قبال قراردادی که منعقد میکنند مسئولیتی را برای خودشان قائل باشند و در چارچوب آن به تمام وظایفشان عمل کنند. اینها مسائلی است که سازمان نظام مهندسی به صورت یک طرفه در قالب حمایت های صنفی برای اعضای خودش دیده که البته در قانون هیچ جایگاهی ندارند ولی مشکلات زیادی ایجاد کرده اند. امیدواریم در اجلاس هیئت عمومی سازمان نظام مهندسی که قاعدتاً با حضور آقای دکتر آخوندی برگزار خواهد شد این مسائل و مشکلات مطرح و برای رفع آنها چاره اندیشی شود.