جزیره گرمایی چیست؟

در طول فصل تابستان، در کنار فرآیند جذب پرتو فرابنفش و گسیل فروسرخ، در هر نقطه از مناطق شهری که جزو شهرهای پیشرفته و کلان شهرها به حساب میآیند، ساختمان ها،خیابان ها و کل سطوحی که رنگ تیره دارند،گرما را جذب نموده و با طول موج بالا هوا را گسیل میکنند. با توجه به تیرگی اکثر معابر و سطوح کلان شهرها، این سطوح تیره رنگ باعث رشد این پدیده میشوند. این سطوح ،گرمای گسیل شده از سوی خورشید را جذب و در خود نگاه میدارند و این پدیده باعث افزایش دمای مناطق مسکونی از2 تا 15 درجه سانتیگراد شده و به نام پدیده جزیره گرمایی شناخته میشود. گرمای حاصل از این پدیده نه تنها باعث افزایش مصرف انرژی برای خنک کردن ساختمان ها و مناطق مسکونی میشود، بلکه باعث ایجاد آلودگی در جو شده و به دلیل مصرف سوخت های فسیلی، موادی از جمله گاز ازن O3 و ترکیبات زیان بار گوگردی در سطح زمین تولید میشود. ساختمان های نامنظم و بیقاعده ابر شهرهایی همچون تهران،نمایانگر جزیره گرمایی مسکونی است.بررسیهای دمایی تفاوت دما بین 10 تا 15 درجه سانتیگراد را بین مرکز و حومه شهر نشان میدهد، که باعث تغییر اقلیم ابر شهر و ساخت اقلیم خاص میشود که به ضرر ساکنین و اکو سیستم ابر شهر میشود. رخ داد فرایندهای شیمیایی این شهرها، دو چندان میشود و گونه های جانوری و گیاهی این منطقه را به شدت تهدید میکند. درحالیکه میتوان با سود جستن از اطلاعات ماهواره ای و نگرش به معماری بومی این روند را تحت تأثیر قرارداد.ه عنوان مثال؛اگر کاشت درخت و سبز کردن بیشتر فضای شهر را مدنظر قرار دهیم خاک مرطوب تر میشود و گرمای جذب شده با تبخیر آب و فرا تراوش (تبخیر و تعریق) گیاهان به سرعت جایگزین میگردد. چنانکه میدانیم در کلان شهرها ساخت آپارتمان های مدرن و استفاده از کوچک ترین فضاها برای اسکان شهروندان است لذا فضایی برای ساخت فضای سبز و کاشت درخت باقی نمیماند. اما یکی از راه های ایجاد فضای سبز در کلان شهرها ساخت باغ های معلق معروف بابل است؛ یکی از عجایب هفتگانه جهان که به ایرانیان تعلق دارد و در این شرایط میتوان شبیه باغ های معلق را در مجتمع های مسکونی، تجاری یا حتی اداری احداث کرد تا درصدی از خسارات پدیده جزیره گرمایی را جبران کرد. راه دیگر مقابله با این پدیده انتخاب بهتر مصالح ساخت میباشد. در ساختمان های آجری گرمای ویژه بسیار نزدیک به خاک میباشد و در ساختمان های بتنی گرمایی ویژه نزدیک به فلز. در برابر تغییر و دگرگونی دما، اولی پایدار تر و دومی ناپایدار است. بهتر است انسان در ساختمان های آجری که زائیده سه هزار سال بررسی، مطالعه و پژوهش معماران و اندیشمندان ایرانی است، زندگی کند تا سیمان و بتن نوظهوری که گرما را به شدت بالا برده و به محیط زیست آسیب های جدی وارد میکند.