معماران مردم شهرشان را فراموش کرده اند

گروه معماری و دکوراسیون: نقش عدل در ایجاد شهر مناسب زیست مسلمانان و تداوم حیات آن، نقشی بسیار حساس و حیاتی است. رعایت عدل نافی ایجاد قطب های شهری بر مبنای درآمد و ثروت مردم و معیارهای مادی نیست. توزیع عادلانه امکانات شهری و فراهم آوردن امکان دسترسی متعادل ساکنان به آنها مورد مهم دیگری است که رعایت آن نشانه تجلی عدل در شهر است. استقرار و مکانیابی مناسب هر عنصر و فضای شهر و ارتباط منطقی و مناسب آنها با یکدیگر نیز موضوعی است که ریشه در رعایت عدل دارد. در متن زیر موضوعات و مباحث مختلفی ازجمله بررسی نسبت شهرسازی با عدالت، معیارها و ملاک های توزیع امکانات و خدمات شهری در شهر اسلامی، مدیریت تمرکززایی و تمرکززدایی، تراکم شهری و حاشیه نشینی در شهر اسلامی،بررسی نسبت شهرسازی و قشربندی اجتماعی در شهر اسلامی،شهرسازی اسلامی و مدیریت شکاف های اجتماعی و اقتصادی در گفتگو با کارشناسان مورد بررسی قرار گرفته است: معماران شکاف جامعه را میتوانند کم کنند احمدرضا محب الاسلام ، استاد دانشگاه آزاد رشته معماری با بیان اینکه شهرسازی رابطه مستقیمی با عدالت دارد، گفت: متأسفانه در مسیر و گذر جهانیشدن این مسئله رو به فراموشی نهاد.وی افزود : وجود یک شهر که فاقد بالا و پایین شهر باشد در این دوره دیگر امکان پذیر نیست.حال سؤال اینجاست آیا یک معمار یا شهرساز میتواند این شکاف را کمتر کند؟ معتقدم یک معمار میتواند با رعایت اصول و مبانی اسلامی شکاف های جامعه را کاهش دهد. البته این موضوع نیازمند نگاه اعتقادی است و زمانی که در مناطقی از تهران حتی یک فضای سبز به نسبت جمعیت آن منطقه وجود ندارد چند برابر جمعیت مناطق بالاشهر فضای سبز ،پارک و جنگل وجود دارد. آیا شهرداری میتواند این شکاف هارا کم رنگ تر کند. این استاد دانشگاه ادامه داد: متأسفانه به نسبت اوضاع وخیم ساخت وساز در قسمت های پایین شهر به همان نسبت نیز ما فضای شهری نامتناسب داریم. چرا در یک منطقه که به عنوان پایین شهر از آن یاد میشود یک ساختمان دولتی ،سینما ،پاساژ و ... ساخته نمیشود؟ چرا برخی انبوه سازان معتقدند میتوانند هر مصالح ساختمانی سنتی را به این مناطق قالب کنند؟ آیا افراد این مناطق زیبایی و سبک سازی و مقاوم سازی را درک نمیکنند؟ نه تنها در این موارد شهرداری ،انبوه سازان و مردم مقصرند بلکه معماران نیز مقصرند .معمارانی که میتوانند فضای این مناطق را با پایین ترین قیمت اصولی و مستحکم بسازند اما به دلیل سود کمتر از آن اجتناب میکنند. نگاه ها را باید تغییر داد مریم سعادتمند ، دانشجوی دکترای شهرسازی در مورد رعایت نکردن عدالت در شهرسازی به پیام ساختمان گفت: متأسفانه برخی از مناطق کلاً فراموش شده و جزو مناطق شهری محسوب نمیشود. به عنوان مثال منطقه ای مانند خاک سفید ،قسمت هایی از شوش و... که میتواند یکی از مناطق خوب تهران باشد به محله ای نازیبا و ناامن تبدیل شده است. وی افزود: نگاه ها را باید تغییر داد. این مناطق فرقی با مناطقی مانند قیطریه یا الهیه ندارد جز اینکه شهرداریها و معماران و مهندسان روی از آن برگردانده اند. بیشتر مردم این مناطق از نبود یک فضای سرسبز و آرام گلایه دارند. بیشتر ساکنان این مناطق افرادی هستند که شاید خودشان وضعیت مالی مناسب نداشته باشند اما شهردار آنها همان شهردار الهیه است . سعادتمند با اشاره به اینکه متأسفانه بسیاری از معماران خوب حاضر نیستند یک بنای خوب در این مناطق بسازند،گفت: در حال حاضر نگاه تهران یک نگاه منطقه ای است و اصطلاحاتی مانند بالاشهر و پایین شهر آفت آن شده است که این موضوع شایسته کشور ما نیست. البته نمونه این موضوعات در کل کشور در حال پیشرفت است و تمام استان ها و شهرها و حتی روستاها به مناطق بالا و پایین تقسیم شده اند . وی خاطرنشان کرد: بیتردید معماران نباید با غرق شدن در دنیای برج سازی، مردمان حاشیه شهر و نحوه ساخت وسازهایی که در این نقاط انجام میشود را از یاد ببرند. رفاه و آسایش باید در کنار هم قرار گیرد و امروز بحث روی معماران و سرمایه داران نیست بلکه بحث بر سر کسانی است که با فراموش کردن مسائل جامعه؛ عدالت شهری، را از خاطر برده اند. شهر فقط بالای شهر است کمال شریفی ، کارشناس ارشد معماری با بیان این مطلب که متأسفانه معماران جوان نیز نگاهشان فقط به مناطق بالاشهر دوخته شده است ،به پیام ساختمان گفت: به نظر بنده بسیاری از معماران مردم شهرشان را فراموش کرده اند . تهران فقط الهیه ،قیطریه و تجریش نیست بلکه شوش، میدان خراسان ،میدان محمدیه و ... جزئی از این شهراست . وی افزود:معماران ما فراموش کرده اند شهری زیبا است که در کل آن میدان ها و فضاهای شهری زیبا و سالم داشته باشیم . بیشتر معماران جوان ما حتی نمیتوانند در طول عمر خود پروژه ای ماندگار بیافرینند زیرا آنها معتقدند شهر فقط بالای شهر است درحالیکه فراموش کردن مردم در امر شهرسازی و معماری یعنی شکست. میتوانیم پایین شهر خوب داشته باشیم مریم شریعتی ، کارشناس معماری در خصوص ضرورت رعایت عدالت در شهرسازی به پیام ساختمان گفت : آنچه روشن و بدیهی است اینکه تمام مردم یک شهر نمیتوانند درآمد یکسان داشته باشند و تمام عواملی که باعث فقر و غنا میشود، در مورد شهروندان یک شهر متفاوت است. پس همیشه شهروندان کم درآمد و شهروندانی با درآمد بالا و همواره مناطق بالای شهر و پایین شهر وجود دارد. وی ادامه داد:تمام شهرهای ثروتمند دنیا هم بالا شهر و پایین شهر دارند. این طبیعت یک شهر است، اما مهم تر از اینها یک نکته است که شهر ثروتمند میتواند شهری «خوب» باشد. آنچه برای یک شهر ناخوشایند است محله «بد» است. محله هایی که ساکنانش با هر سطح اقتصادی، خوب نیستند و وجدان و زندگی انسانی را رها کرده اند. پول و اسکناس هرگز قدرت ساختن خوبی را در تمام ابعادش ندارد. بالاشهر پر از امکانات یا پایین شهر هر دو میتوانند خوب نباشند. شریعتی با بیان اینکه آدم ها هستند که قدرت ساختن خوب و بد را دارند، افزود: فقیر یا غنی هر دو امکان دارد خوب یا بد باشند، بنابراین در شهری که همه در آن ساکنیم و در هر جای آن هم که زندگی کنیم فرهنگ و سنت هایی مشابه داریم و میتوانیم با معماری خوب و عادلانه، پایین شهر خوبی نیز داشته باشیم و بالاشهری با مردمانی که میتوانند انبوه سازان و سرمایه گذاران در مناطق کم درآمد باشند .