آرامگاه بابا رکن الدین

گروه معماری و دکوراسیون: مسعود بن عبدالله بیضاوی معروف به بابا رکن الدین، یکی از مشایخ و علماء قرن هشتم هجری است که در زمان سلطنت ابوسعید، پادشاه مغول در اصفهان میزیسته است! این مرد بزرگ در سال 769 ‏هجری قمری وفات یافت و در ساحل جنوبی زاینده رود مدفون گردید. ‏مقام علمی و زهد و ورع او باعث شد تا در طول زندگی با نهایت احترام زندگی کند؛ این احترام و عزت پس از درگذشت وی نیز برقرار بود، به طوریکه بسیاری از مشاهیر، علماء و فقها و شعرا و خوشنویسانی که در اصفهان و سایر شهرهای ایران درگذشتند در مجاورت او به خاک سپرده شده اند. ‏از آن زمان این محل به تدریج به گورستانی بزرگ تبدیل شد و به نام قبرستان بابارکن الدین معروف شده، به طوریکه بسیاری از سیاحان و محققین اولین سنگ قبر موجود در مزارستان تخت فولاد را متعلق به او میدانند. آرامگاه بابارکن الدین با گنبدی ترکین و فیروزه ای در حاشیه خیابان سعادت آباد، با چشم اندازی زیبا، از عناصر شاخص معماری تخت فولاد به شمار میآید که بر سایر ابنیه موجود در تخت فولاد اشراف دارد. این بقعه از لحاظ نقشه، تناسب کامل معماری، جزئیات بنا، و گنبد، از سایر بناهای موجود در تخت فولاد متمایز و از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از خصوصیات استثنایی این بنا، به کار بردن سمبل های عددی چون پنج در پلان بنا و دوازده در گنبد بناست که به نظر میرسد نشانگر پایبندی و ارادت وی به پنج تن آل عبا و دوازده امام باشد. نقشه خارجی بنا به صورت پنج ضلعی به ابعاد 11/70 متر است که به ضلع شمال شرقی آن سردری بلند با غرفه های دو طبقه در طرفین اضافه کرده اند، و محور اصلی بنا دقیقاً با قبله تطبیق میکند. ازآنجاکه این بقعه در فضای بازی قرار دارد و از هر سو نمایان است، همین امر سبب شده که معمار آن، از سادگی دیوارهای بلند خارجی با ایجاد طاق نماهای متعدد بکاهد و با افزودن تزیینات کاشیکاری در لچکیهای طاق نماهای مزبور، در نما ایجاد تنوع و جلب توجه نماید. به نظر شاردن این ساختمان از ازاین روی هندسه بنا و مشرف بودن بر سایر گنبدهای تخت فولاد از امتیاز خاصی برخوردار است. چنانکه از سرگذشت این بنا گفته اند، روزگاری در داخل و خارج بنا کاشیکاریهای مینایی عالی وجود داشته که اکنون قسمت عمده آن از بین رفته است؛ سردر بنا در ضلع شمال شرقی بقعه واقع شده و شامل ایوان بلندی به ارتفاع 7/90 متر است و دارای کتیبه ای به خط ثلث سفید بر متن کاشی لاجوردی به قلم محمد صالح اصفهانی خطاط مشهور دوره شاه عباس اول صفوی است. شکل بقعه شبیه کلاه ‏ درویشان بوده، نمای خارجی بقعه و سر در آن کاشیکاری شده است. قاعده این گنبد پنج ضلعی متساوی الاضلاع است که پنج ایوان مشابه به بر گرداگرد محوطه زیر گنبد ساخته شده است. ‏به یکی از اضلاع این پنج ضلعی پیشخوانی اضافه کرده اند. بر این پنج ضلعی گردنی نهاده اند که آن نیز چند وجهی است. ‏بر این گردن سقفی برپاشده که گنبد داخلی را میپوشاند؛ این سقف مخروطی شکل، با کاشی های زیبا ‏که نقوشی به رنگ های آ بی دریایی، سیاه و سفید بر زمینه آبی فیروزه ای داشت مزین بوده است. در داخل یکی از این ایوان ها آرامگاه بابارکن الدین واقع شده وبر روی آن سنگ مرمری به طول بیش از2 ‏متر و عرض 16/1 ‏متر قرار دارد. قطعه سنگ مرمر نفیسی نیز به طور عمودی بر آن نصب شده است. ‏در مجاورت مقبره بابا رکن الدین چند اتاق کوچک مربوط به یکدیگر وجود داشته که یکی از آن ها به چله خانه معروف بوده و سابقأ دراویش در این قسمت چله نشینی میکرده اند . ‏ ‏به طور کلی بقعه بابارکن الدین با گنبد بسیار زیبای آن افزون بر آن که آرامگاه ابدی یکی از عرفا و زهاد دانشمندان قرن هشتم هجری است، روشنگر هنر هنرمندان و استادکاران و معماران و کاشیکاران برجسته عصر صفوی است که علاوه بر نمایش هنر معماری نمایانگر هنر خوشنویسی خوشنویسان بزرگ ایران در زمان صفویان و قاجار است.