کسب درآمد از صرفه جویی دیگران

گروه گزارش: «ما حتماً باید شرکت های اسکو را در کشور تأسیس کنیم». این حرف اکبر ترکان است که تأکید بسیاری هم بر آن دارد. شدت این تأکید به حدی است که در اجلاس هفدهم هیئت عمومی سازمان نظام مهندسی، وقتی به همه کمیسیون ها و کارگروه های تخصصی سر میزد، این موضوع را مطرح و در مورد آن با مهندسان گفتگو میکرد. لابد حضور در درون نظام با سمت های مختلف از سال 1360 تا امروز و کار با سیاستمداران، اقتصاددانان، مدیران، مهندسان و مسئولان اجرایی مختلف در سمت های مختلف به این فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی شریف وسعت دید و نگاهی جامع الاطراف به مسائل فنی، مهندسی، اقتصادی و مدیریتی داده که او امروزه به این نتیجه رسیده که ما در کشورمان به شرکت های متعدد و قوی –اسکو- نیاز داریم و باید مهندسان را به سمت تأسیس چنین شرکت هایی ببریم. البته رئیس سازمان نظام مهندسی تأسیس چنین شرکت هایی را در راستای ایجاد اشتغال برای مهندسان و نیز برای اقتصاد کشور مفید معرفی میکند. مهندسان گاز تولید کنند رئیس سازمان نظام مهندسی ضمن حضور در کمیسیون ها و کارگروه های تخصصی اجلاس هفدهم به طرح ضرورت ایجاد شرکت های اسکو برای مهندسان سخن گفت. اکبر ترکان تأکید کرد: باید شرکت های اسکو را در کشور درست کنیم که بازار بزرگی است. مهندس ترکان گفت: وزارت نفت طرح بسیار خوبی برای این موضوع دارد و میگوید اگر مهندسان مقدار مصرف گاز خانواده ها را به نسبت سال قبل کاهش دهند، ما هر مترمکعب کاهش را 500 تومان میخریم. وی افزود: به این شکل شما مهندسان میتوانید در منازل مسکونی افراد گاز تولید کنید و به وزارت نفت بفروشید. ترکان این ایده را عملی و ممکن خواند و گفت: با بهینه کردن سیستم های گرمایش و سرمایش خانه ها به آسانی میتوان مقدار مصرف گاز را کاهش داد.این فرصت مغتنمی برای مهندسان است چراکه وزارت نفت، گاز صادراتی را مترمکعبی 70 تومان میفروشد ولی گازی را که مهندسان در خانه های مردم صرفه جویی کنند مترمکعبی 500 تومان میخرد. ترکان افزود: آقای چیت چیان در وزارت نیرو هم برق تولیدی را کیلووات ساعتی 430 تومان میخرد. رئیس سازمان نظام مهندسی در بخش دیگری از سخنانش گفت: غرب نسبت به ما در این موضوع جلوتر است چون 50 سال پیش کار را شروع کرده اند ولی ما هنوز نسبت به انرژی در خلسه ایم! وی افزود: غرب50 سال پیش در حالی شروع کرد که مصرف انرژی آنها بر واحد مترمربع زیربنا، 250 کیلو وات ساعت بود و الآن آن را به 50 رسانده اند! درحالیکه این میزان در کشور ما 1000 کیلووات ساعت بر مترمربع زیربناست! ترکان با بیان اینکه این کار چالش هایی هم دارد که باید برای آنها برنامه ریزی کرده و مشکلات را حل کنیم، گفت: باید سیستم بانکی را پشت موضوع بیاوریم و تضمین ها و ضمانت های حرفه ای لازم را ایجاد کنیم و بر آن نظارت های درست اعمال کنیم. رئیس سازمان نظام مهندسی از همه مهندسان خواست روی این موضوع مهم و کسب وکار خوب، فکر کنند و مدل طراحی نمایند. سطح بهتری از کارایی انرژی! اسکو (ESCO) مخفف Energy Services Company است و شرکت های خدمات انرژی یا اسکو شرکت هایی هستند که باهدف کاهش مصرف انرژی و ارائه راهکارهای صرفه جویی در حامل های مختلف انرژی در راستای کاهش هزینه ها، استفاده از انرژیهای تجدید پذیر و توسعه پایدار فعالیت میکنند. فعالیت شرکت های خدمات انرژی در قالب قراردادهای مبتنی بر کارایی است که بر اساس آن شرکت اسکو هزینه خدمات خود را از محل صرفه جوییهای محقق شده طی دوره زمانی مشخص دریافت میکند. به بیانی ساده تر، شرکت های خدمات انرژی (اسکو) شرکت هایی هستند که در بخش های مصرف کننده انرژی، طرح های مرتبط با بهبود کارایی انرژی را طراحی و اجرا میکنند. این شرکت ها با تضمین حصول به سطح بهتری از کارایی انرژی، سهم خود را از محل صرفه جویی انرژی در قالب قراردادی برداشت میکنند. در واقع این شرکت ها پس از مراجعه به محلی که میتواند یک ساختمان یا کارخانه باشد، دستیابی به میزان معینی از صرفه جویی را اعلام میکنند و سپس با بهره گیری از تجهیزات و روش های دیگر این رقم را محقق میکنند؛ در پایان نیز از محل صرفه جویی انجام شده، هزینه و سود خود را دریافت مینمایند. به عنوان مثال در یک ساختمان مسکونی با استفاده از تجهیزات خاص حداقل امکان 25 درصد صرفه جویی وجود دارد که شرکت های خدمات انرژی بدون دریافت مبلغی آن را انجام میدهند و در یک دوره زمانی خاص از محل صرفه جویی 25 درصدی سهم خود را برداشت میکنند. کاهش مصرف تا 40 درصد درخصوص تأثیر شرکت های اسکو در صرفه جویی انرژی گفتنی است این گونه شرکت ها تا 40 درصد میتوانند مصرف انرژی را کاهش دهند؛ چراکه در هدر رفت انرژی در یک ساختمان، دیوارهای خارجی 22 درصد، پنجره ها 21 درصد، کف 8 درصد، سقف 9 درصد، تغییر هوا یک درصد و دیوار و راه پله ها 3 درصد سهم دارند. به گفته کارشناسان درمجموع با بهره گیری از شرکت های اسکو به طور متوسط میتوان 15 تا 20 درصد از مصرف انرژی واحدهای صنعتی یا مسکونی را کاهش داد. ارزنده ترین خدمات فنی و مهندسی اگرچه شرکت های خدمات انرژی برای مقابله با بحران انرژی از اواخر دهه 70 میلادی آغاز به کار کردند ولی در کشور ما تعداد انگشت شماری در این زمینه مشغول فعالیت هستند. از لحاظ تعداد شرکت های اسکو، کشور آلمان در رده اول است که 500 شرکت در آن ثبت شده اند. ازلحاظ حجم مالی پروژه های انجام شده، کشور امریکا رده اول را دارد که معادل6/3 میلیارد دلار است ولی کشور آلمان ازلحاظ حجم مالی انجام پروژه اسکو نسبت به درآمد ناخالص ملی در رده اول قرار دارد. ناگفته پیداست که اگر ما در این موضوع موفق شویم، میتوانیم آن را به عنوان یکی از ارزنده ترین خدمات فنی و مهندسی کشورمان به بسیاری از کشورهای دیگر که خودشان منابع نفت و گاز ندارند ولی میزان هدرروی آنها زیاد است ،صادر کنیم. ازاین رو باید این موضوع را به شکل یک پکیج دید: بسته ای که هم اشتغال داخلی و کسب درآمد برای مهندسان ایجاد میکند، هم موجب کمک به اقتصاد کشور میشود و هم خدماتی قابل صدور پدید میآورد که البته ارزآور است.