کار مشکل شرکت های دانش بین ان

گروه تأسیسات: بسیاری از مسئولان کشور رشد عددی، مقالات علمی و پژوهشی در نشریات معتبر را نشانه ای از بالا رفتن جایگاه علمی کشور میدانند؛گرچه این گفته بسیار جای مناقشه دارد، اما همان مسئولان، خود اذعان میکنند که برای بالا رفتن جایگاه و نمود علم در کشور میباید تدابیری جز توانایی بهترِ دانشجویان دکتری در نوشتن مقالات ISI یافت، و از آن جمله است ایجاد مراکز تحقیقاتی، دانشگاه های پژوهش محور، پارک های علم و فناوری و البته شرکت های دانش بنیان که حلقه آخر این زنجیره است و به مثابه نمود عینی حضور علم در اجتماع به شمار میروند. حضور شرکت های دانش بنیان حاصل برنامه ریزی طولانی است که جوانه های آن به ثمر رسیده است، گرچه راهی طولانی در پیش است. شاید شاخصی معتبرتر برای درک جایگاه علم در کشورمان باشد. توسعه در سایه اعتماد ظفرعلی مقیمی مدیر داخلی یکی از شرکت های دانش بنیان وابسته به دانشگاه شریف میگوید: همراهی مسئولان فینفسه موجب پیشرفت این شرکت ها نمیشود بلکه محصول این شرکت ها نیز همانند دیگر شرکت های حاضر در بازار باید خریداری شود که تنها در سایه اعتماد مردم امکان پذیر است. اگر محصولی خوب تولید شود شرکت پیشرفت میکند ولی اگر محصول خوب درست نشود نهایتاً از گردونه رقابت حذف میشود. این فعال صنعت نانو پیشنهاد کرد فرهنگ سازی برای خرید کالاهای ایرانی، کار مؤثرتری است که دولت میتواند انجام بدهد: اصل کار این است که سرانجام این فعالیت ها منجر به یک محصول ایده آل بشود، اگر تسهیلات دولت و کمک های مسئولان نتواند به تولید آن محصول ایده آل بینجامد، دیگر تقصیرِ این کار به مسئولان بازنمیگردد! متأسفانه مردم به محصولی که داخل کشور تولیدشده باشد اطمینان کمتری دارند. این فرهنگ باید اصلاح شود و شاید بهتر باشد مسئولان روی این بعد بازار یعنی به جای کمک مالی به شرکت ها، فرهنگ سازی کنند. کار شرکت های دانش بنیان مشکل است دکتر سید مصطفی حسینعلیپور، استاد مکانیک دانشگاه علم و صنعت، مسئول یکی از شرکت های دانش بنیاد که درزمینه انرژی، آب و محیط زیست مشاوره میدهد، درباره وظیفه انجام مطالعات اولیه کلان بازار میگوید: زمینه ای که شرکت ما فعالیت میکند، موضوعات کلان و ملی هستند اما شرکت های کوچکِ دانش بنیاد، نه مأموریت دارند، و نه توان انجام مطالعات گسترده را؛ البته در پروژه کاری خودشان اگر بخواهند تجارت موفقی داشته باشند، طبعاً باید تمام این جوانب صورت گرفته باشد. وی جهت گیریهای سیاستی را موضوعی ملی و فراملی دانست که به نظام های حکومتی بازمیگردد: موضوع تغییر اقلیم کاملاً به سیاست های سازمان محیط زیست بازمیگردد تا آن سیاست ها را بررسی و بازبینی کنند. حسینعلیپور در ادامه،کار شرکت های دانش بنیاد را مشکل دانست و گفت: ورود این شرکت ها به بازار سخت است، چراکه آنها بر اساس یک سری مطالعات دانشی به بحث فناوری ورود پیدا میکنند تا فناوری را تبدیل به فن کنند. ایجاد بازار طبعاً نیاز به سرمایه گذاری جدی دارد که به دلایل متعدد ورود دولت به این عرصه منطقی نیست! معمولاً مؤسسات و نهادهایی هستند که وظیفه ترجمان بین فناوری، شرکت های دانش بنیان و بازار را انجام میدهند؛ اما در کشور ما این مکانیسم هنوز جا نیفتاده است. شرکت های دانش بنیان مقداری در این زمینه دچار مشکل هستند چون با سرمایه گذاری اندک روی مسائل خاص، خودشان را به قابلیتی میرسانند ولی این قابلیت برای تبدیل شده به تولید انبوه با مشکل ساختاری نبود مکانیسم همان نهادها و مؤسسات ترجمانی مواجه است. وی افزود: تصدیگری دولت طبعاً پذیرفته نیست؛ دولت ها تنها میتوانند تسهیل گر، بسترساز و تضمین کننده چنین مکانیسمی باشند. پارک های علم و فناوری در همه جای دنیا چنین وظیفه ای بر عهده دارند. مرکزی برای هماهنگی خسرو شوقی مدیرعامل یکی دیگر از شرکت های دانش بنیان وابسته به دانشگاه تهران نیز به ما گفت: صنعت قدیمی و فرسوده کشور مشکلات زیادی برای ما ایجاد کرده است. طبعاً برای حل این مشکلات چاره ای نیست جز اینکه به دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت های دانش بنیاد رجوع کنیم تا در گام اول، این مشکلات شناسایی شوند؛ در گام دوم، این مراکز ایده هایی برای نوکردن فرآیندها بدهند که مفید باشد و در گام سوم، پیشنهاد تکنولوژیهای نوین و نصب این تکنولوژیها به صورت پایلوت و استاندارد است تا عملاً از آنها استفاده شود. وی افزود: صنعت کشور به گونه ای نیست که ما وارد فاز دوم شویم، زیرا این مراکز از جمله شرکت های دانش بنیاد در گام اول یعنی رفع نواقص و مشکلات هستیم. شوقی مشکل این شرکت های دانش بنیاد را کمتر مالی دانست، و گفت: البته مشکل مالی همیشه هست و در سال های اخیر هم تشدید شده است اما با نگاهی به گزارش ها و گردش مالی صنایع میبینیم که گردش مالی در صنعت ایران، بسیار چشمگیر است! تنها باید مدیریت شود و به سمت شرکت های دانش بنیان و دانشگاه ها بیاید. وی افزود: در بُعد کلان، باید مرکزی برای پژوهش در صنایع به وجود آید تا اولویت ها مشخص شود. الان هر صنعت بیتوجه به دیگر صنایع و بر اساس نیاز خود، اولویت های پژوهشی تعریف میکند. دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت های دانش بنیان انجام پذیر است خبردار بشوند، فعالیت خود را بر اساس آن اولویت ها سامان بدهند و یا خبردار نشوند. از طرف دیگر، ممکن است به جواب برسند و یا نرسند. به نظر من بهتر است مرکزی برای تشخیص و ساماندهی اولویت های صنعت کشور و هدایت این مراکز اندیشیده شود.