بازار شکنی در بازار کاشی

گروه بازار ساختمان: بر کسی پوشیده نیست که سرمایه گذاری های زیادی برای ظرفیت سازی و تولید کاشی و سرامیک در ایران انجام شده و میزان تولید و صادرات ایران در کنار کشورهایی مانند چین و ترکیه از رتبه های برتر در جهان محسوب می شود ، اما این صنعت شکوفا با چالشی روبه رو خواهد بود که می تواند بازار داخلی را نیز با مشکلاتی روبه رو کند. مهندس محمد روشنفکر رئیس انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک ایران در خصوص وضعیت بازارهای داخلی و صادراتی به سؤالات پیام ساختمان پاسخ داده است. پیام ساختمان: بازار داخلی کاشی و سرامیک را چگونه ارزیابی می کنید؟ بازار داخلی بسیار بسیار بد است و علت آن هم صدور بی رویه مجوز های تولید است که موجب شده بیش از نیاز کشور کاشی و سرامیک تولید شود و حتی کار به جایی رسیده که برخی از شرکت های تولیدکننده در معرض ورشکستگی قرار بگیرند یا آنکه دست به بازار شکنی (دامپینگ) داخلی زده و محصولات خود را زیر قیمت به متقاضیان عرضه کنند. پیام ساختمان: این وضعیت مربوط به کاهش فعالیت های مسکن مهر است؟ من قصد ندارم در خصوص کیفیت کالاهای به کاررفته در این پروژه صحبت کنم اما زمانی که ساخت مسکن مهر رونق داشت موجب شده بود بخشی از بازار کاشی و سرامیک کشور را به خود اختصاص دهد اما اکنون که هم پروژه های عمرانی و هم مسکن مهر با کاهش فعالیت مواجه شده اند برای صنعت تولید کاشی و سرامیک حتی آن بخش که با مسکن مهر کاری نداشته اند نیز مشکل ساز شده است. پیام ساختمان: پس چه باید کرد؟ بانک ها باید اقدام به ارائه تسهیلات به سازندگان بزرگ و انبوه سازان کنند تا با ساخت گسترده مسکن مورد نیاز کشور ، وضعیت بازار مصالح ساختمانی به ویژه کاشی و سرامیک و چینی بهداشتی بهتر شود در غیر این صورت تنها می توان به صادرات امید داشت. پیام ساختمان: در حال حاضر بهترین بازار صادراتی کاشی و سرامیک ایران کدام کشور است؟ بالای 80درصد از صادرات کاشی و سرامیک ایران به عراق است. بااین حال اخیراً در مبادی ورودی کشور عراق برای صدور اجازه ورود کاشی و سرامیک تولیدی ایران ، «گواهی بازرسی کالا» درخواست می شود. تقاضایی که در هیچ یک از کشورها مشاهده نمی شود و همین امر صادرات کاشی و سرامیک را به این بازار با مشکل مواجه کرده است. پیام ساختمان: آیا این وابستگی به بازار عراق یک چالش و حتی تهدید نیست؟ وابسته بودن به یک بازار صد در صد چالش محسوب می شود چرا که اگر این کشور واردات کاشی و سرامیک از ایران را متوقف کند ما محصولات تولیدی خود را چه کنیم! اما اینکه چرا صادرات کاشی و سرامیک به کشورهای دیگر رونق ندارد، چند دلیل دارد: یکی از دلایل آن نداشتن روابط خوب تجاری با کشورهای دیگر است. مقامات اقتصادی و دیپلماتیک در بخش دولتی و مسئولان اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران باید با ملاقات ها و گسترش روابط اقتصادی ، زمینه را برای افزایش هر چه بیشتر صادرات فراهم کنند، و کاهش تعرفه های گمرکی کشورهای دیگر را در اولویت قرار دهند، مشکل دیگر هم به نداشتن عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی(WTO) برمی گردد. به فرض اگر من تولیدکننده، بخواهم وارد بازار کاشی و سرامیک فرانسه شوم باید تعرفه های مضاعف بدهم چرا که کشور من عضو سازمان تجارت جهانی نیست. پیام ساختمان: در دیداری که یکی از مقامات اتاق بازرگانی روسیه از تهران داشت به ما گفت این کشور واردکننده بزرگ سیمان و کاشی و سرامیک است، اما صادرات این مصالح به این کشور قابل ملاحظه نیست به نظر شما چرا؟ روسیه 70 میلیون مترمربع در سال کاشی و سرامیک از کشورهای مختلف وارد می کند که می تواند از ایران صورت گیرد. این خود سؤالی است که چرا دیگر کشورها از ایران واردات کاشی و سرامیک چندانی ندارند. من می پرسم چرا در مورد روسیه سؤال می کنید؟ در همین همسایگی ایران کشور جمهوری آذربایجان وجود دارد که زمانی اکثریت واردات کاشی و سرامیک خود را از ایران انجام می داد اما اکنون عوارضی سنگین برای واردات این محصولات از ایران مقرر کرده است. بر عکس واردات کاشی و سرامیک، این کشور از ترکیه افزایش یافته چرا که این تعرفه در مورد صادرات ترکیه وجود ندارد. پیام ساختمان: برخی از آگاهان بازار مدعی هستند که کاهش واردات کاشی و سرامیک تعدادی کشورها از ایران، به دلیل صادرات محصولات بی کیفیت ولی ارزان بوده است. این نظر را قبول دارید؟ کیفیت تولیدات کاشی و سرامیک ایران به حدی خوب است که ما بتوانیم در بازار کشوری مانند آذربایجان حضور قوی داشته باشیم. به شخصه مطلع هستم شرکت های تولیدکننده که صادرات بسیار بالایی از کاشی و سرامیک داشته اند بعد از اعمال تعرفه ها، میزان صادرات آنها به شدت کاهش یافت اما در خصوص آن کالایی که باکیفیت پایین صادر می شود باید گفت که این اقدام را شرکت های بزرگ انجام نمی دهند بلکه توسط پیله وران مرزی انجام می شود. حال اینکه دقت کافی در تدوین مقررات یا اعمال نظارت در خصوص صادرات صورت نمی گیرد ، تولیدکنندگان کالاهای مرغوب چه نقشی در این ماجرا دارند که باید متضرر شوند! پیام ساختمان: معمولاً کشورها بهترین کالاهای تولیدی خود را برای صادرات اختصاص می دهند نه برعکس، ولی نکته مهم این است که باوجود تولیدکنندگان خوب چرا کالاهای درجه سه و چهار در کشور تولید می شود؟ اینکه چرا چنین کالاهایی به تولید می رسد یا اجازه صادرات آن داده می شود، به مسئولان مربوط است که باید در این زمینه پاسخ دهند اما بااین وجود این تولیدکنندگان کالاهای باکیفیت هستند که از این عدم جدیت زیان می بینند.