کاشی و سرامیک ایران برای ورود به خانه های اروپایی آماده می شود

صنعت کاشی و سرامیک ایران با در اختیار داشتن مواد اولیه از ظرفیت بالایی برای تولید برخوردار است و این در حالی است که اکنون تمرکز صادرات کاشی ایرانی بر بازار عراق به عنوان اصلی ترین بازار صادراتی کشور در این بخش، حکایت از ضعف تامل برانگیز برنامه ریزان صادرات کاشی وطنی در شناسایی و ورود به بازارهای جدید دارد. به گزارش نشریه پیام ساختمان، درحالی که صادرات کاشی و سرامیک ایران در حال حاضر محدود به بازار عراق شده ولی به اعتقاد کارشناسان و فعالان این حوزه، صنعت کاشی و سرامیک ایران از ظرفیت لازم برای حضور در بازارهای جهانی برخوردار است. این صنعت خوش آب و رنگ می تواند به یکی از قدرت های جهانی در این عرصه تبدیل شود. هرچند در این رابطه برخی از کارشناسان معتقدند تمرکز بیش از اندازه به یک بازار به دلیل ضعف در بازاریابی و مدیریت است. ولی باید توجه داشت که شرایط تحریم و رکود حاکم بر ساخت وساز نیز بر افزودن بار مشکلات صنایع کاشی و سرامیک تاثیر داشته که لازمه خروج از آن همکاری با شرکت های اروپایی و حضور سرمایه گذاران خارجی در این صنعت است که می تواند به عنوان پلی برای ورود ایران به بازارهای اروپایی محسوب شود. بازار صادراتی کاشی و سرامیک در عراق کاشی و سرامیک نیز همچون سایر صنایع معدنی بازار صادراتی چندان خوبی نداشته، هرچند این صنعت از نظر ظرفیت اسمی در جایگاه چهارم جهان قرار دارد اما بازار صادراتی آن محدود به کشورهای منطقه می شود. در حال حاضر بازار عراق در جایگاه اول صادرات کاشی و سرامیک ایران قرار دارد و پس ازآن کشورهای افغانستان، ترکمنستان، پاکستان، گرجستان و... جزو کشورهای هدف در صادرات کاشی و سرامیک محسوب می شوند. مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره وضعیت بازار این صنعت، گفت: ایران از نظر ظرفیت اسمی تولید کاشی و سرامیک رتبه چهارم را در جهان دارد، اما در حوزه صادرات تنها به کشور عراق متمرکز است که این امر مطلوب نیست. محمد فاطمیان میزان تولید اسمی کاشی و سرامیک را حدود 561 میلیون متر مربع عنوان و اظهار کرد: 150 واحد تولیدی در این بخش وجود دارد. آمارها حاکی از آن است که در امسال 440میلیون متر مربع کاشی و سرامیک تولید و 130میلیون متر مربع آن صادرشده است. فاطمیان افزود: پیش بینی صادرات در شرایط تحریمی 107 میلیون متر مربع و در شرایط غیرتحریمی 117 میلیون متر مربع است و به طور کلی می توان گفت که وضعیت تولید در این حوزه خوب است. وی بابیان اینکه بیشترین صادرات کاشی و سرامیک به عراق انجام می شود، گفت: سهم 75 درصدی صادرات کاشی و سرامیک به عراق نشان دهنده ضعف تجاری در این بخش است. به گفته فاطمیان برای حل این مسئله، شناسایی نکات قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت ها باید در دستور کار قرار بگیرد.که البته کارهای مطالعاتی زیادی در این زمینه انجام شده اما اگر می خواهیم در صادرات کاشی و سرامیک وضعیت بهتری داشته باشیم باید برنامه ریزی دقیقی انجام شود. مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به سند تدوین صادرات گفت: در این سند به مسائل کیفی و کمی و همچنین نشان(برند)سازی ها توجه شده است؛ به طوری که گویای وضعیت فعلی با نقاط ضعف و تهدیدهاست. به گفته وی این سند گویای این است که چگونه می توانیم برای رسیدن به صادرات مطلوب، کاستی ها را برطرف کنیم و به طور کلی برنامه ای را از شرایط فعلی و اوضاع مطلوب به ما ارائه می کند. فاطمیان یکی دیگر از راهکارهای خود را ارائه سیاست های تشویقی و حمایتی عنوان کرد و گفت: باید راهکارهای اساسی در این زمینه اتخاذ شود تا بتوانیم استراتژی تهاجمی در این زمینه داشته باشیم. به گفته مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت هر کشوری که می خواهد مطرح شود باید ببیند که در چه زمینه ای مزیت دارد و در آن قسمت اقتصاد خود را اقتصاد تهاجمی طراحی کند. وی بابیان اینکه در زمینه کاشی و سرامیک می توانیم استراتژی تهاجمی را به کار بگیریم، گفت: به دلیل اینکه در این حوزه مواد اولیه خوبی داریم و تنها مقدار کمی واردات آن هم در حوزه شفاف و لعاب کاشی انجام می شود، می توان به آینده این صنعت امیدوار بود. ضعف در مدیریت، مشکل اصلی صنعت کاشی و سرامیک در زمینه صادرات بازار عراق برای برخی از صنایع معدنی به بازار هدف اصلی تبدیل شده است و این موضوع می تواند فرصت حضور در بازارهای دیگر را از بین ببرد. با افزایش ناآرامی ها در این کشور صادرکنندگان به دنبال جذب بازارهای دیگر رفتند، اما ضعف در بازاریابی منجر به حضور کمرنگ برخی صنایع از جمله صنعت کاشی و سرامیک در بازارهای اروپایی شد. دبیر کمیته خاک های صنعتی خانه معدن ایران با اشاره به جایگاه چهارم ایران در تولید کاشی و سرامیک گفت: هرچند جایگاه این صنعت از لحاظ ظرفیت اسمی رتبه چهارم جهانی است و آمارهای صادراتی نشان می دهد در زمینه صادرات نیز رتبه چهارم را در اختیارداریم اما در این میان عمده صادرات ما به کشور عراق بوده است. البته در لیست صادراتی ما 30کشور از جمله کشورهای اروپایی حضور دارند اما ارقام صادراتی به آن ها چندان قابل توجه نیست. هادی میررحیمی درباره حضور چشمگیر صادرکنندگان در بازار عراق، افزود: شاید اصلی ترین دلیل برای این موضوع مشکل در بازاریابی و کیفیت تولید کاشی و سرامیک باشد. کاشی و سرامیک تولیدشده از لحاظ کیفیت برای حضور در بازارهای اروپایی مطلوب نبوده و همین موضوع موجب کاهش قیمت آن می شود، به طوری که درحال حاضر هر متر مربع کاشی ایرانی با قیمت 3/8دلار به عراق صادر می شود. وی ادامه داد: البته در این میان نباید موضوع تحریم ها را نادیده گرفت. به دلیل تحریم های وضع شده علیه کشور ورود به بازارهای اروپایی و همکاری با آن ها کمی دشوار است. به گفته وی، ضعف در مدیریت مشکلی دیگر برای این صنعت به شمار می رود که می تواند در جذب بازارهای جهانی برای صادرکنندگان مانع ایجاد کند. ضعف در مدیریت منجر به بازاریابی نامناسب می شود. این موضوع باعث می شود صادرکنندگان به بازارهای موجود در منطقه اکتفا کنند. برای حل این مشکل باید به سمت ارتقای مدیریت حرکت کنیم. میر رحیمی اظهار کرد: بدون شک صنعت کاشی و سرامیک ایران ظرفیت ورود به بازارهای اروپایی را در اختیار دارد اما لازمه اجرایی شدن آن مدیریت صحیح و افزایش کیفیت تولیدی است. از سویی دیگر شرایط سیاسی کشور نیز باید به نحوی شود که تولیدکنندگان و صادرکنندگان بتوانند به آسانی در بازارهای جهانی حضور پیدا کنند. بازاریابی؛ فاکتور مهم در جذب بازارهای بیشتر وی تصریح کرد: درحال حاضر صادرات ما به روسیه نیز با کاهش مواجه شده که دلیل آن به ضعف در بازاریابی برمی گردد. ما باید برای جذب بازارهای متفاوت برنامه ریزی دقیقی در دستور کار داشته باشیم تا بتوانیم از فرصت های موجود بهترین بهره برداری را انجام دهیم. میر رحیمی بابیان این مطلب که بازاریابی یکی از فاکتورهای اصلی برای موفقیت در صادرات محسوب می شود، افزود: بازاریابی باید در اولویت شرکت های تولیدکننده قرار بگیرد. در شرایطی که صادرکنندگان برای نقل وانتقال پول در بازارهای صادراتی با مشکل مواجه هستند زیرا کشورهای اروپایی به تحریم ها پایبند هستند و نمی توان به راحتی تحریم ها را دور زد، بازاریابی و یافتن فرصت های جدید برای صادرات می تواند تا حدودی این مشکلات را بر طرف کند. به گفته وی، حضور در نمایشگاه های بین المللی می تواند در جذب بازارهای جدید موثر باشد. به عنوان مثال تولیدکنندگان با رایزنی های انجام شده در نمایشگاه ها توانسته اند تا حدودی به بازارهای موجود در کره جنوبی و کانادا ورود پیدا کنند. هرچند میزان صادرات به این کشورها بسیار ناچیز است اما می تواند فرصت خوبی برای جذب بازارهای جدید باشد. درحال حاضر صادرات ما در صنعت کاشی و سرامیک به بازارهای اروپایی بسیار محدود و در حد خریدوفروش های جزئی است اما صادرکنندگان تلاش می کنند با جذب مشتری بیشتر در آینده حضور پررنگ تری در بازارهای اروپا داشته باشند. همکاری با سرمایه گذاران خارجی همکاری با سرمایه گذاران خارجی می تواند حضور در بازارهای جهانی را تا حدی آسان کند، از سویی دیگر این حضور می تواند در تامین اعتبارات لازم برای رشد یک صنعت موثر واقع شود. هادی میررحیمی ادامه داد: فاکتور دیگری که می تواند حضور صنعت کاشی و سرامیک در بازارهای جهانی به ویژه بازار اروپا را برای ما فراهم کند، همکاری شرکت های ایرانی با شرکت های اروپایی است. به عنوان مثال درحال حاضر کاشی تبریز با یک شرکت اسپانیایی وارد همکاری شده است. همکاری با شرکت های خارجی و سرمایه گذاران اروپایی می تواند در ورود به بازارهای متنوع، تامین سرمایه و بهبود مدیریت ایفای نقش کند. صنعت کاشی و سرامیک ایران به دلیل در اختیار داشتن مواد اولیه جزو صنایع قوی محسوب می شود اما باید برای حل برخی مشکلات در زمینه صادرات راهکارهای اصلی را پیدا کند.