جایگاه اقتصادی کاشی و سرامیک در صنعت

یکی از راه های گسترش تولید و توسعه صادرات غیرنفتی در کشورهای درحال توسعه، شناسایی امکانات و منابع بالقوه و برنامه ریزی است. صنعـت کاشی و سـرامیک در ایران با دارا بودن معادن غنی، شامل بوکسیت، خاک رس، کاتولن، خاک نسوز، سیلیس، آهک و غیره به یکی از مهم ترین صنایع کشـور تبدیل شده است. در این صنعت پتانسیل های فراوانی وجود دارد که کشور با تکیه بر آن می تواند بــه یکی از مهم ترین تولیدکننــدگان و صادرکننــدگان این محصــول در دنیا تبدیل شــود. در برنامه ریزی های وزارت صنعت و معدن در صنایع مختلف برای دستیابی به رشد اقتصادی مطلوب به دو محصول سیمان و کاشی و سرامیک اشاره شده است. هرچند تولید کاشی و سرامیک در سال95 با اندکی کاهش نسبت به سال 94 روبه رو شد، اما باز میزان تولید آن از سال 90 بیشتر اعلام شده است. در حال حاضر ظرفیت تولید کاشی و سرامیک حدود 543 میلیون مترمربع است. برای این دو محصول منتخب صنایع کانی غیرفلزی، تا سال 1404 به ترتیب 120 میلیون تن و 700 میلیون مترمربع ظرفیت تولید در نظر گرفته شده است. در سال 1394 صادرات وزنی این محصولات در مقایسه با سال قبل 11 درصد رشد منفی را تجربه کرد. رشد منفی صادرات این محصولات در این سال به علت کاهش تولید به حدی بوده است که میزان صادرات این محصولات در این سال از سال 1392 نیز کمتر شده است. صادرات وزنی کاشی و سرامیک ساختمانی در سال 1394 ، 56.6 درصد از کل صادرات محصولات کانی غیرفلزی را به خود اختصاص داده است. در همین سال میزان واردات محصولات بخش کانی غیرفلزی به کشور 359 هزار تن بوده است که از این میزان واردات 25.62 درصد به کاشی و سرامیک اختصاص داشته است. بنابراین میزان صادرات محصولات فوق در این سال از میزان واردات بیشتر بوده است. به گفته وزیر صنعت در حال حاضر ایران باوجود رکود جهانی در ساخت وساز مسکن و کاهش صادرات رتبه نهم تولید در جهان را دارد و کشورمان در حال حاضر با 520 میلیون مترمربع صادرات در جایگاه چهارم جهانی ازنظر صادرات قرار دارد. رکــود در ساخت وساز، احــداث بی رویه کارخانه های کاشی و ســرامیک بــدون توجــه بــه بــازده نزولی سرمایه گذاری و انباشــت بیش ازحد تولید مــازاد بــر مصـرف در کارخانه ها، محاسـبه و مطالبـه مالیات بــر درآمــد توســط ســازمان امــور مالیاتی بــدون در نظــر گرفتــن اظهارنامه مالیاتی و مســتندات شرکت ها نیز از دیگر مشکلات مطرح در صنعت کاشی و ســرامیک بــه شــمار می رود.