کولرها بلای جان پیک مصرف برق در تهران

پیشرفت تکنولوژی اگر چه ارزشمند است، اما وابستگی انسان ها به وسایل مدرنی که این روزها جزء جدایی ناپذیر زندگی ها شده چندان مطلوب نیست چرا که این وابستگی، افزایش میزان مصرف انرژی هایی نظیر برق را به دنبال دارد، برقی که با هزینه هایی بسیار سنگین تولید و به آسانی مصرف می شود. در گرمای طاقت فرسای تابستان، از محیط های باز فرار می کنیم تا هر چه زودتر خود را به محل کار یا منزل برسانیم و بتوانیم از سرمای مطبوع سیستم های سرمایشی استفاده کنیم، سیستم هایی که بدون وجود انرژی برق هیچ کارایی ندارند. برق این روزها با هزینه های بسیار هنگفت در نیروگاه ها تولید می شود و به راحتی توسط بسیاری از افراد بدون هیچ توجهی به مصرف می رسد و صرفه جویی در مصرف انرژی تنها موضوعی است که برخی ها به آن توجهی ندارند. معمولا راهکارهای مختلفی برای صرفه جویی در مصرف برق وجود دارد که با استفاده از آن ها می توان هزینه هایی را که بابت مصرف برق پرداخت می شود، کاهش داد. وجود منابع محدود، پایان پذیر و هزینه های بالای تامین برق، جوابگویی به رشد بسیار سریع مصرف این انرژی را امری دشوار کرده است. اصولا چگونگی مصرف برق از عوامل بسیار تاثیرگذار بر روی هزینه های تامین این انرژی است، از این رو با الگوی مناسب مصرف می توان نقش مثبتی در کاهش روند رشد مصرف برق و در نتیجه کاهش هزینه های آن ایفا کرد. نباید فراموش کنیم که حتی اگر تمامی مشکلات ناشی از لزوم سرمایه گذاری های سنگین برای احداث نیروگاه های تولید برق را مرتفع کنیم، با روند موجود افزایش مصرف و وجود الگوهای نامناسب باز هم در معادله دو طرفه مصرف و تولید با چالش و معضلات جدی و بنیادی مواجه خواهیم بود و همین موضوع ضرورت توجه به مقوله مدیریت مصرف را بیش از گذشته نشان می دهد. رکورد مصرف برق در تابستان امسال بخش خانگی با 32.2 درصد رکورددار مصرف برق شناخته شده که در این میان وسایل سرمایشی از جمله کولرهای گازی سهم ویژه را به خود اختصاص داده اند. با افزایش دمای هوا درهفته های گذشته و ورود تمام وسایل الکتریکی به مدار آن هم در حداکثر ظرفیت ممکن، هم اکنون شاهد مصرف نزدیک به 50 هزار مگاوات برق هستیم. این در حالی است که رکورد مصرف برق در تیر ماه تابستان امسال با مصرف 50 هزار و 178 مگاوات به ثبت رسیده است. در این میان بخش خانگی با 25 میلیون و 759 هزار مشترک 32.2 درصد از مصرف کل را بر عهده دارد و سهم صنایع از این میزان در حدود 3 هزار تا 3 هزار و 500 مگاوات است و مابقی مربوط به بخش تجاری، اداری و کشاورزی می شود. در این فصل گرم علاوه بر وسائل الکتریکی، فعالیت 15 تا 20 میلیون دستگاه کولر آبی و بیش از 5 میلیون دستگاه کولر گازی در کشور، عامل اصلی افزایش مصرف برق در تابستان شناخته شده و در کنار آن تغییر الگوی مصرف و افزایش بی رویه استفاده از کولرهای گازی آن هم در شرایطی که مصرف این کولرها 4 برابر کولرهای آبی محاسبه شده، بار پیک مصرف را به شدت افزایش داده به گونه ای که برآوردها نشان می دهد در صورت استاندارد بودن دستگاه ها، مصرف 15 تا 20 مگاوات برق فقط مربوط به سیستم های سرمایشی است. راهکارهای ضربتی کاهش مصرف برق نکته قابل توجه در این میان افزایش استفاده از کولرهای گازی در اقلیم هایی با شرایط آب و هوای خشک است که در این صورت تاثیر چندانی نخواهد داشت و بیشترین کارآیی آنها برای آب و هوای مرطوب همانند شمال و جنوب کشورمان است.بر همین اساس در راستای کاهش استفاده از کولرهای گازی مصوبه ای مبنی بر ممنوعیت استفاده از این وسایل در ادارات پایتخت به عنوان الگو برای مابقی استان هایی با آب و هوای مشابه صادر شده است. همچنین مشاهدات نشان دهنده آن است که مشترکین، کولرهای گازی خود را عموما در دمای 20 درجه یا کمتر تنظیم می کنند، این در حالی است که دمای آسایش برای اقلیم ما 24 تا 26 درجه تعریف شده است. گفتنی است با 1 درجه کاهش 5 درصد در مصرف انر zwj;ژی صرفه جویی می شود که در این صورت با تنظیم دمای آسایش در حدود 20 درصد صرفه جویی برق را خواهیم داشت. احمدرضا توکلی مجری طرح های بهینه سازی ساختمان سازمان بهره وری انرژی در خصوص راهکارهای ضربتی برای کاهش مصرف برق گفته، استفاده از سایبان های ثابت و متحرک برای کولرهای آبی و عایق کاری کانال کولرها حدود 15 درصد در مصرف انرژی صرفه جویی ایجاد می کند. تنظیم دمای کولر بر روی دمای آسایش(24 تا 26 درجه)، استفاده از روشنی های طبیعی در روز می تواند در کاهش مصرف برق و جلوگیری از خاموشی های ناگهانی تاثیر گذار باشد. به گفته مجری طرح های بهینه سازی ساختمان، استفاده از سامانه کنترل هوشمند نیز یکی دیگر از راهکارهای موثر در مصرف انرژی در ساختمان ها است به گونه ای که بر اساس آزمایش های صورت گرفته این دستگاه ها تا 30 درصد در مصرف انرژی صرفه جویی خواهند کرد. تمام راهکارهای پیشنهاد شده اقدامات اولیه و نسبتا ابتدایی اما تاثیر گذار در مقایسه با باقی راهکار هاست که هر یک از مشترکین می توانند به سادگی از آن بهره گرفته و نهایتا خود و صنعت برق کشور را از مزایای آن مرتفع سازند. همچنین انتظار می رود با توجه به استقبال مردم برای استفاده از کولرهای گازی و مصرف بالای انرژی آنها،سازمان های مربوطه به ویژه سازمان استاندارد نظارت و دقت کافی را در زمان واردات و یا ساخت آنها در داخل کشور انجام دهد تا شاهد هدر رفت انرژی در کنار مصرف بالای مشترکان نباشیم. اثر افزایش قیمت انرژی در مصرف گفتنی است، در ایران سالانه حدود 100 میلیارد دلار اتلاف انرژی داریم که این انرژی شامل برق، گاز، گازوئیل، بنزین و... می شود و در صورت مصرف بهینه چنین هزینه ای وجود نخواهد داشت. صرفه جویی انرژی برق به دو نوع صرفه جویی شخصی و اقتصادی تقسیم می شود، در صرفه جویی که جنبه شخصی دارد، مردم باید با رعایت نکاتی، انرژی کمتری مصرف کنند و این موضوع جنبه اخلاقی دارد اما در صرفه جویی نوع اقتصادی، علم اقتصاد برای مصرف بهینه اقداماتی را برشمرده که برخی از آن ها در ایران در حال انجام است. در صرفه جویی نوع شخصی شهروندان باید در خرید لوازم برقی کم مصرف در زمینه های مختلفی مانند گرمایشی و سرمایشی و عدم استفاده از لوازم برقی پرمصرف مثل اتو و لباسشویی در ساعات پیک مصرف و استفاده از آن ها در زمان هایی که فشار به شبکه برق وارد نشود، دقت کنند. استفاده از لامپ های کم مصرف و تمیز کردن مداوم لامپ ها برای جلوگیری از افزایش تعداد آن ها برای روشنایی بیشتر نیز از جمله موارد تاکیدی در صرفه جویی های شخصی است. این موارد در میزان مصرف تاثیرگذار است اما آنچنان که بتوان صرفه جویی را به حد کمال رساند، تاثیری ندارد زیرا این ها حالات شخصی و اخلاقی داشته و بسیاری از افراد می توانند رعایت نکنند. صرفه جویی اقتصادی نسبت به صرفه جویی شخصی دارای اهمیت بیشتری است، بسیاری از اتلاف انرژی هایی که در مصرف برق صورت می گیرد به دلیل توجه نکردن به موضوع صرفه جویی از منظر اقتصادی است.