علت خرابی کنتورها

گروه تأسیسات: خرابی کنتورها و شماره اندازی اشتباه یکی از عمده ترین شکایاتی است که مراجعه کنندگان به شرکت های آب، برق و گاز دارند. گزارش های مردمی از شرکت های توزیع آب، برق و گاز این موضوع را کاملاً نشان میدهد. برای اطلاع از کیفیت این کنتورها گفتگویی با محمد عاملی، قائم مقام مدیرعامل شرکت کنتور سازی ایران داشتیم. وی ضمن تأیید استانداردهای سازمان های مرجع مانند پژوهشکده نیرو، اذعان میکند که خرابی کنتورها ممکن است به نحوه نصب یا تکنولوژیهای جدیدی که در تجربه تأیید نشده باشند، مربوط باشد:

پیام ساختمان: شرکت کنتور سازی ایران از چه زمانی تأسیس شده است؟

این شرکت یکی از قدیمیترین شرکت های کنتور سازی است و در سال 1347 در اولین شهرک صنعتی کشور یعنی شهرک البرز ت‍أسیس شد و با مشارکت وزارت نیرو، شرکت آ.اِ.گ و بانک صنعت و معدن فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت تا سال 1387 از طریق سازمان بورس به بخش خصوصی واگذار شد، چنانکه هم اکنون 70 درصد سهام آن در اختیار شرکت سرمایه گذاری و تجاری معین رنان قرار دارد و 8 درصد از سهام نیز متعلق به شرکت آیترون بوده و مابقی سهام نیز در بازار بورس به صورت شناور در اختیار دیگر سهام داران است.در حال حاضر نیز مشغول انجام مطالعاتی در زمینه کنتورهای هوشمند آب و گاز هستیم تا در این زمینه هم به تولیداتمان اضافه کنیم.

پیام ساختمان: در گزارش هایی که از ادارات برق، آب و گاز داشته ایم مردم به خرابی زیاد کنتورها اعتراض داشتند. الزامات و استانداردهای ساخت چقدر توسط شرکت های سازنده کنتور رعایت میشود؟

مشتری شرکت های کنتور سازی دولت است و اصولاً کنتورهای آب و برق جزو داراییهای وزارت نیرو و کنتور گاز جزو داراییهای وزارت نفت محسوب میشود. در گذشته وقتی کنتورها مکانیکی بودند روی آنها نوشته میشد که مثلاً «متعلق به وزارت نیرو» است. سازنده ها و مالکان منازل مسکونی اشتراک را میخریدند که شامل بسیاری از چیزها میشد و کنتور هم یکی از آنها است. از این رو وقتی به هر دلیلی خرابی اتفاق میافتد بر عهده وزارت نیرو است که کنتور را تعویض کند. در مورد خرابیها گاه میبینیم که مشکل از نصب آن است؛ مثلاً سیم کشی درست انجام نشده است. اما تا آنجا که به کیفیت کالا و اعمال استانداردها مربوط میشود کنتورها در مناقصات با گارانتی 15 ساله ارائه میشوند و کمتر محصولی را میتوان یافت که تا این اندازه گارانتی داشته باشد. شرکت های کنتور سازی موظف هستند اگر مشکلی وجود داشته باشد کنتور را تعویض کنند و این تعهدی است که در قراردادهایمان با وزارت نیرو داریم.

پیام ساختمان: آیا دادن گواهینامه و تشخیص استاندارد بر عهده وزارت نیرو است؟

یک سری مراجع تأییدکننده هستند و بعضی از این مراجع نیز بین المللیاند. البته در زمینه مراجع بین المللی در سال های اخیر با مشکل مواجه شدیم و شرکت هلندی معتبری که گواهینامه صادر میکرد دیگر با شرکت های ایرانی کار نمیکند. مراجعی هم در داخل کشور مانند پژوهشگاه نیرو هستند که معیارهای بسیار سخت گیرانه ای دارد و اگر سازنده ای بخواهد وارد بازار شود یا محصول جدیدی داشته باشد باید گواهینامه را از یکی از این مراکز اخذ کند و جزو اسناد مناقصه است. این گواهینامه و سنجش تنها یک بار اتفاق میافتد؛ پس از آن شرکت های توزیع هر زمان که بخواهند نظارت های موردی خود را خواهند داشت و اگر محصولی افت کیفیت داشته باشد تأثیر آن را در امتیاز بندی شرکت ها و مناقصات بعدی خواهد گذاشت.

پیام ساختمان: این استانداردها چقدر منطبق با استانداردهای معتبر جهانی است؟

در عملکرد کنتور به جز سخت افزار آن خیلی چیزهای دیگر از جمله نوسان شبکه برق و نحوه نصب تأثیرگذار است. در یک شبیه سازی همه این عوامل در شرایط ایده آل سنجیده میشود و در این مورد مراجع ایرانی دست کمی از مراجع بین المللی معتبر ندارند. شرکت کنتور سازی ایران صادرات به کشورهای همسایه دارد و در مقایسه با استانداردهای آنها میبینیم که استانداردهای ما بالاتر است، علیالقاعده این کیفیت بالا روی قیمت ما هم تأثیرگذار است.

اگر به سؤال اول و مشکلات مصرف کنندگان بخواهیم رجوع کنیم ، کنتورهای دیجیتالی که عمر آن به 10 سال هم نمیرسد و هنوز در مقام تجربه امتحان خود را پس نداده است ممکن است در شرایط ویژه ای جواب ندهد. حتی محصولی از یک شرکت معتبر بین المللی بعد از 5 سال خراب میشود و بررسیها نشان میدهد که یک قطعه آن مثلاً در شرایط گرم و مرطوب جواب نمیدهد. این یک مقدار به نو بودن تکنولوژی مربوط است؛ البته در قراردادها همه این نکته ها دیده میشود و اگر به هر دلیلی کنتور دچار مشکل شود شرکت توزیع کننده که مالک کنتور است آن را تعویض میکند و کنتور معیوب را برای سازنده میفرستد که جایگزین آن را ارسال کند. ممکن است تنها تأخیر در تعویض وجود داشته باشد که آن هم به شرایط وزارت نیرو و ضعف نقدینگی در آن بازمیگردد که به همه فعالیت های شرکت توزیع برق در تأمین تجهیزات جدید تسری پیدا میکند.