ساماندهی مجریان لوله کشی

گروه تاسیسسات: تاسیسات مکانیکی یکی از عوامل اصلی تعیین کننده عمر مفید ساختمان محسوب میشود. اجرای ناقص و غیر استاندارد سیستم های تاسیساتی هر ساله ضرر و زیان هنگفتی به صاحبان ساختمان ها وارد میکند. برای مثال؛ وقتی لوله کشیهای آب درست انجام نشود، به مرور زمان شاهد نم کشیدن دیوارها خواهیم بود که در نهایت تعویض قطعات تاسیساتی و حتی تخریب بخشی از سازه به منظور بازسازی را در پی خواهد داشت. در بخش گازرسانی هم این موضوع به شکل دیگر عینیت مییابد. این در حالی است که 90 درصد از کارهای اجرایی تاسیسات ساختمانی را مجریان تجربی انجام میدهند بدون اینکه ساختار و جایگاه مشخصی برای آنها تعریف شده باشد. در همین رابطه با بیژن عطارد، رئیس اتحادیه صنف تاسیسات مکانیکی ساختمان تهران به گفتگو نشستیم. پیام ساختمان:در ابتدا مختصری در خصوص اهداف راه اندازی و ساختار اتحادیه تاسیسات مکانیکی ساختمان برای مخاطبان صحبت کنید. هدف ما از تشکیل اتحادیه صنف تاسیسات مکانیکی ساختمان تهران کیفیسازی ساختمان ها در کشور از طریق اجرای درست سیستم های تاسیساتی است. برای این منظور ساماندهی فعالان این صنف و تقویت اجرای قانون بین آنها را در اولویت قرار دادیم. از حدود یک سال و نیم پیش که اتحادیه صنف تاسیسات مکانیکی ساختمان تهران راه اندازی شد استقبال خوبی از آن به عمل آمد. اعضای انجمن در حال حاضر حدود 600 نفر هستند و اکثریت آنها را مجریان تجربی لوله کشی ساختمان تشکیل میدهند و تنها 5 درصد از اعضای اتحادیه، مهندسان مجری و تحصیلکرده دانشگاهی هستند. پیام ساختمان: نظارت بر فعالیت مجریان تجربیکار چگونه انجام میشود و چگونه میتوان از این افراد به شکل بهینه در امر ساختمان سازی استفاده کرد؟ طبق قانون نظارت و کنترل ساختمان بر عهده سازمان نظام مهندسی ساختمان است که افراد واجد شرایط را برای نظارت ساختمان به شهرداری معرفی میکند. البته این افراد پروانه مهارت را از سازمان نظام مهندسی اخذ کرده اند. با این حال تخصص و تعهد آنها در حوزه عمل مشخص میشود، اگر این نظارت ها دقیق، اصولی و با آموزش های مرتبط همراه باشد، طبیعتاً مشکلات بعدی کمتر شده و از اتلاف سرمایه های ملی جلوگیری میشود.این در حالی است که از اول انقلاب تاکنون اکثر لوله کشی ساختمان های کشور را مجریان تجربی انجام دادند و مهندسان در کار اجرا نبودند. برای استفاده بهینه از این ظرفیت ها بهترین راهکار آموزش های مکرر، مرتب و ادواری است. متاسفانه به دلیل کمبود امکانات شرایط آموزش برای همه فراهم نیست و با حداقل امکانات به فعالیت ادامه میدهیم. ولی تصمیم داریم از امکاناتی که تولیدکنندگان کالاها و لوازم تاسیساتی در اختیار اتحادیه قرار میدهند در راستای ارتقای آموزش اعضا استفاده کنیم. پیام ساختمان: ممکن است کارفرماها و پیمانکاران ساختمانی مجریان تجربیکار را تطمیع کنند و اصول استاندارد و کیفیسازی به درستی رعایت نشود. در این خصوص چه نظری دارید؟ این مشکل از دو جا نشئت میگیرد؛ یکی اینکه نظارت کافی بر کار سازنده یا مالک ساختمان وجود ندارد. دیگر اینکه بسیاری از ناظران ساختمان اطلاعات کافی از تاسیسات ساختمانی ندارند. بنابراین مجریان برای اینکه مطابق میل کارفرما عمل کنند از مسائل اصولی چشم پوشی میکنند. در حالی که نظارت فقط سخت گیری نیست بلکه فرد ناظر باید دارای اطلاعات کافی باشد و نظارت را به صورت مستمر انجام دهد، نه اینکه تنها نقشه ها و برگه های انجام کار را امضا کند. یکی از شیوه های کنترلی در بخش مکانیک تاسیسات این است که سازمان های متولی مثل آب و فاضلاب و شرکت ملی گاز با اتحادیه های تاسیساتی همکاری نزدیک داشته باشند و به افراد بدون صلاحیت اجازه فعالیت ندهند. خوشبختانه در اردیبهشت امسال موفق شدیم با سازمان نظام مهندسی، شرکت ملی گاز، وزارت راه وشهرسازی و وزارت صنعت و معدن تهران تفاهم نامه ای امضا کنیم که بر اساس آن مقرر شد از شهریور ماه امسال تمام مجریان لوله کشی ساختمان ها فقط از طریق اتحادیه تاسیسات مکانیک معرفی شوند. وقتی این کار عملیاتی شود اولین گام در جهت بهبود لوله کشیهای گاز در بخش ساختمان برداشته خواهد شد و بسیاری از کسانی که تخصص کافی ندارند خود به خود از دور خارج میشوند. پیام ساختمان: در حال حاضر مسئولیت مهندس ناظر گاز مادام العمر است، به نظر شما این کار منطقی است؟ همه چیز در قانون مشخص شده است، اگر مهندسان تاسیسات درست برنامه ریزی کنند و تعداد انشعابات گاز را در نقشه بنویسند مشکلاتی که در آینده به واسطه دستکاری افراد غیر متخصص انجام میشود، قابل تشخیص است. زمانی که مالک ساختمان کنتور یا انشعاب جدید میخرد، تعهدنامه ای را تکمیل میکند که هر گونه جابه جایی و دستکاری باید با اطلاع سازمان نظام مهندسی باشد، در غیر این صورت تبعات بعدی به عهده خودش است. به نظر من، قاضی میتواند بر اساس مستندات موجود حکم صادر کند. باید از مالک بخواهد که چرا علیرغم سپردن تعهد، خلاف قانون عمل کرده است؟ پیام ساختمان: عده ای معتقدند؛ رواج پکیج ها به منظور محاسبه عادلانه مصرف انرژی، حذف موتورخانه ها و افزایش لوله کشی ساختمان ها را به دنبال داشته است. رواج پکیج در ساختمان ها و حذف موتورخانه بزرگترین لطمه را به ساختمان وارد کرد، با این استدلال که اگر از پکیج و کنتور شخصی استفاده شود افراد مصرف خود را مدیریت میکنند. در حالی که این تفکر محدود است و تمام زوایای کار در نظر گرفته نمیشود. استفاده از کنتورهای مجزا حجم لوله کشی ساختمان ها را افزایش داده و امنیت ساکنان را تهدید میکند. در حالی که میتوانیم در سیستم های موتورخانه ای به همراه کنتور آب سرد یک کنتور آب گرم هم قرار دهیم تا مصرف آب گرم در ساختمان تابع مصرف گاز در موتورخانه مرکزی باشد. پکیج از هر نظر به ضرر مصرف کننده است و در یک ساختمان 100 متری 5/2 متر مکعب گاز در ساعت نیاز دارد در حالی که این متراژ ساختمان با داشتن موتورخانه مرکزی 5/1 متر مکعب گاز مصرف میکند. از طرف دیگر پکیج های گرمایشی برای سوختن از هوای مستقیم خانه استفاده میکند که این موضوع کاهش اکسیژن و رطوبت هوای اتاق را به دنبال دارد. پیام ساختمان: اجرای شناسنامه فنی ساختمان تا چه اندازه در کاهش ناهماهنگیهای ساخت و ساز و سیستم های تاسیساتی تاثیرگذار است؟ شناسنامه فنی ساختمان اگر به شکل درست انجام شود و شهرداریها همکاری کنند بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. در حال حاضر بسیاری از اقداماتی که باعث رونق ساخت و ساز کشور میشود به دلیل اختلافات شهرداری و نظام مهندسی نیمه کاره مانده است. ما در سطح تهران 14 اتحادیه داریم که در صنعت ساختمان فعال هستند. این 14 اتحادیه حدود 30 هزار واحد صنفی را تشکیل میدهند. بنابراین اگر شناسنامه فنی ساختمان به درستی توسط شهرداری اجرایی شود اعضای این اتحادیه ها میتوانند با فعالیت های خود در بهبود کیفیت ساخت و ساز و توسعه منافع ملی سهیم باشند. پیشنهاد من به پیام ساختمان این است که جلسه ای تشکیل دهد تا روسای 14 اتحادیه فعال در بخش ساختمان دور هم جمع شوند و مواضع خود را مطرح کنند. پیام ساختمان: ادارات آبفا و شرکت ملی گاز چگونه میتوانند در بهبود و پیشرفت شرایط کار سهیم باشند؟ ماده 91 قانون نظام صنفی میگوید: هر کس که بخواهد به مصرف کننده کالا و خدمات عرضه کند باید از اتحادیه مربوطه خود پروانه کسب بگیرد. اگر لوله کشی گاز و آب را به این افراد بسپاریم میتوانیم حوزه کنترلی خود را قویترکنیم و کیفیت ها را بالاتر ببریم به این خاطر که در گروه های متشکل بهتر میتوان آموزش های لازم را ارائه داد ولی در خصوص افراد پراکنده این کار به سختی انجام میشود. هم اکنون سازمان آبفا شیوه های کنترلی خودش را اعمال میکند در حالی که نباید به صرف اینکه مسئولیتش تا جلوی ساختمان است از مسئولیت شانه خالی کند بلکه باید در اجرای قانون با اتحادیه تاسیسات مکانیکی همکاری داشته باشد. اگرچه در شیوه نامه لوله کشی آب که در سال 86 منتشر شده به نقش وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی، شهرداری و سازمان آب و فاضلاب اشاره شده است ولی نام اتحادیه تاسیسات مکانیک و مجریان تاسیساتی که وظیفه اجرای لوله کشی ساختمان را بر عهده دارد در این شیوه نامه نیست. این شیوه یعنی تعیین روابط بخش اجرا، نظارت. از آنجا که روابط حقوقی در خصوص چگونگی نصب و اجرای کنتورها در شیوه نامه مطرح میشود، باید مثل شیوه نامه لوله کشی گاز، نماینده مجریان تاسیساتی هم حضور داشته باشد.