خواب مسئولان با زلزله آشفته نمی شود

گروه ساخت وساز: در روزگاری که با پیشرفت علوم و صنعت، انسان دیگر مقهور طبیعت نیست و نیروهای طبیعی را به خدمت گرفته است، در کشور ما زلزله های کوچک خسارت های بزرگ پدید می آورند و مردم را به کام مرگ می کشند. علیرغم اینکه کارشناسان ژئوتکنیک و زلزله شناسی بارها از قرار گرفتن بیش از 90 درصد کشور بر روی گسل زلزله خبر می دهند اما بیشتر مسئولان و البته مردم اعتنایی به این اظهارنظرها نمی کنند؛ بدین ترتیب ساختمان ها با سرعت هرچه بیشتر و البته کم ترین کیفیت ممکن ساخته می شوند تا شهرهای ما آبستن حوادث ناگوار باشند. زلزله هایی نظیر رودبار، بم و ورزقان پشت سرهم به وقوع می پیوندند و طومار زندگی هزاران نفر را در هم می پیچند و مسئولان و دست اندرکاران صنعت ساختمان هم بدون اینکه تمهیداتی بیندیشند چشم انتظار زلزله بعدی می مانند. البته شاید انتظار ایجاد تغییر و تحول پس از وقوع زلزله ها دور از ذهن باشد چرا که هیچ وقت پس از حوادث دلخراشی که جان هم وطنانمان را گرفته ، هیچ نهادی، هیچ کس را بازخواست نکرد و در واقع زمین مقصر اصلی مرگ انسان ها شناخته شد. برای ساخت یک ساختمان باید هفت خوان را بگذرانیم و از هزار نهاد و سازمان اجازه بگیریم ، اما در زمان ریزش هیچ نهادی مسئول نیست و فقط به خودمان مربوط است؟! مگر نه این است که مردم در زمان ساخت به شهرداری، نظام مهندسی و بسیاری دیگر از نهادها که تعدادشان از حد شمار بیرون است، پول نظارت و پول صدور پروانه می پردازند اما پس از ریزش ساختمان ها هیچ کس زیر بار عملکردش نمی رود. البته هر چند باید تمام ساخت و سازها را جزو بافت فرسوده به حساب آورد چرا که ساختمان های نوساز بدون توجه به ضوابط و مقررات و در بی توجهی مسئولان ساخته می شوند و نمی توان حساب آنها را از بافت های فرسوده و ناپایدار جدا کرد، اما علاوه بر ساخت و ساز های ناپایداری که می بینیم، بافت فرسوده بسیار وسیعی در کشور وجود دارد که با یک زلزله 5/5 ریشتری می تواند حادثه ای به مراتب تلخ تر از زلزله بم بر جای بگذارد. دولت های مختلف و وزارت راه و شهرسازی های مختلف روی کار می آیند و وضعیت این بافت ها نگران کننده تر از دیروز می شود. هیچ نهادی به فکر هزینه کردن در این بافت ها نیست و عنوان می کنند که بافت فرسوده باید توسط ساکنان بافت احیاء و نوسازی شود؛ غافل از اینکه مردم به حمایت گسترده نهادهایی مانند دولت و شهرداری ها نیاز دارند و با نگرش سوددهی نمی توان بافت فرسوده را احیا کرد. نمونه این عدم حمایت را می توان در بروکراسی حاکم بر شهرداری ها، تأخیر در پرداخت تسهیلات و سود بالای تسهیلات بانک ها به وضوح مشاهده کرد. آخرین زلزله ای که هموطنان مان را داغدار کرد، زلزله ای بود که روز پنج شنبه 12 دی ماه ساعت 6 و 34 دقیقه صبح در شهرستان بستک در استان هرمزگان با قدرت 5/5 ریشتر در عمق 20 کیلومتری زمین به وقوع پیوست که بر اساس آمارها 824 واحد ساختمانی تخریب شده و یک نفر کشته و 30 زخمی بر جای گذاشته است. بر اساس اخبار منتشره در ساعات ابتدایی وقوع این زلزله نه چندان بزرگ برق و تلفن شهر «بستک» با مشکل مواجه شد، به گونه ای که حتی برق بیمارستان 64 تختخوابی شهرستان که محل امنی برای مصدومان زلزله بود، قطع شد . در مجموع این زلزله 5/5 ریشتری 162 میلیون ریال به تأسیسات آب و برق شهرستان خسارت وارد کرد. بنابراین ساختمان ها و شریان های حیاتی در برابر یک زلزله 5/5 ریشتری به زانو درآمد. قطعاً پس از زلزله باید تمام نهادها برای جبران خرابی های ناشی از آن هزینه کنند و تجربه ثابت کرده که پس از وقوع زلزله هزینه های جبران بسیار بیشتر از هزینه های پیشگیری است اما عجیب است که دستگاه های مختلف این هزینه چند برابری را بر پیشگیری ترجیح می دهند. نوع برخورد ما با زلزله تنها به قبل از وقوع منتهی نمی شود و در مدیرت بحران پس از زلزله وضعیت اسفباری را شاهدیم . خبرها حاکی است که زلزله زدگان «بستک» تسهیلات با نرخ 5 درصد دریافت می کنند و جای سؤال است که در شرایط حاضر از مردم زلزله زده ای که تمام دارایی شان زیر آوار نابود شده است، چگونه توقع پرداخت سود دارند؟ به هرحال امیدواریم مسئولان و دست اندرکاران از خواب غفلتی که زلزله هم نمی تواند آن را آشفته کند، بیدار شوند و به وضعیت بغرنج ساخت وساز پایان دهند.