حقوقی، پرسش و پاسخ

پرسش: آیا صاحبان مؤسسات حمل ونقل میتوانند مغازه داخل محوطه و یا قسمتی از آن را به اشخاص دیگر اجاره دهند؟پاسخ: در مورد سؤال فوق اداره حقوقی اظهارنظر کرده است که داخل محوطه و محدوده هر موسسه باید فقط اختصاص به کار همان موسسه داشته و در اختیار صاحب موسسه باشد و واگذاری قسمتی از آن به غیر ،خلاف حکمت وضع قانون مؤسسات حمل ونقل و آئین نامه اجرایی آن میباشد.پرسش: مطب پزشکان در پرسش های قبلی چنین پاسخ داده شد که مشمول حق کسب و پیشه نمیشوند و در زمان صدور حکم تخلیه مبلغی از طرف موجر به مستأجر مطب اختصاص پیدا نمیکند چون طبق قانون محل کسب نیستند آیا آزمایشگاه های طبی هم مشمول این قانون میشوند؟پاسخ: آزمایشگاه های طبی، رادیولوژی، فیزیوتراپی و کارگاه دندان سازی محل کسب تلقی شده اند و مانند مطب و دفاتر وکلا و دفاتر اسناد رسمی که حق کسب و پیشه به آنها تعلق نمیگیرد، نیستند و در زمان تخلیه به آزمایشگاه حق کسب و پیشه تعلق میگیرد.پرسش: با توجه به اینکه از نظر فقهی و قانونی (قانون موجر و مستأجر سال 1376) بین حق کسب و پیشه یا تجارت و حق سرقفلی، تفاوت میباشد، آیا فردی که به عنوان مستأجر به علت تخلف محکوم شده و از حق کسب و پیشه یا تجارت محروم گردیده است، میتواند مثلاً دعوای مطالبه حق سرقفلی مندرج در قرارداد اجاره به نرخ عادله روز نماید؟پاسخ: حق کسب و پیشه یک حق تدریجی الحصول است چه در قرارداد ذکر شده باشد و چه نشده باشد اما سرقفلی یک مفهوم حقوقی است که تابع قرارداد است. یعنی اگر در قرارداد ذکر نشود هیچ حقی برای مستأجر متصور نیست، حق کسب و پیشه با کار فرد حاصل میشود و با سرقفلی فرق دارد. چنانچه در قرارداد اولیه سرقفلی در نظر گرفته شده باشد شخص میتواند مطالبه سرقفلی را داشته باشد. حقوق مستاجرین موقوفه پس از انقضای مدت اجاره و کیفیت استیفای آنپرسش: آیا برای مستاجرین آستان قدس و اداره اوقاف پس از انقضای مدت اجاره میتوان حقی قائل شد و استیفای این حق به چه صورت است؟پاسخ: طبق مواد (224) و (225) قانون مدنی الفاظ عقود محمول است بر معانی عرفیه و متعارف بودن امری در عرف و عادت به طوری که عقد بدون تصریح هم منصرف به آن باشد به منزله ذکر در عقد است . با توجه به اینکه عرف جاری برای مستأجر حقوق ویژه ای قائل است که حتی پس از انقضای مدت عقد اجاره این حقوق را ساقط شده نمیداند و نقل وانتقال این املاک در عرف جاری با انتقال مبلغی معادل خریدوفروش املاک انجام میگیرد بنابراین رعایت این موضوع ایجاب میکند که برای مستأجر حقوقی نسبت به منافع حتی پس از انقضای مدت اجاره در نظر گرفت. شاید با تسامح بتوان مستأجر را مالک منافع نامید که باید مبلغی هرماهه به متولی موقوفه بپردازد که این مبلغ نیز اجاره واقعی ملک نبوده بلکه به تبعیت از عرف موجود رقمی بسیار کمتر از اجاره واقعی ملک میباشد و مبنای این حق برخلاف نظر گروه دوم پرداخت حق تقدیر یا وجه دیگر به متولی موقوفه نیست بلکه عرف میباشد.