ضرورت آسیب شناسی بودجه

بودجه سال 1393 پس از آنکه لایحه اش در موعد مقرر -آذر92 - توسط دولت محترم به مجلس ارائه گردید، در موعد مقرر نیز توسط کمیسیون تلفیق با تلاش 3 شیفته اعضای محترم این کمیسیون بررسی شد که نهایتاً چهارشنبه دهم بهمن ماه پس از اظهارنظر نمایندگان موافق و مخالف با 130 رأی موافق ، 59 رأی مخالف و 10 رأی ممتنع از مجموع 207 نماینده حاضر در مجلس به تصویب رسید. بودجه که به عبارتی در واقع حقوق یک ساله یک دولت برای اداره خانواده جامعه است، نقش مهمی در ارتقای شاخص های زندگی این خانواده بزرگ ایفا می کند و ازآنجاکه در صورت عدم تحقق این نقش امکان ظهور و بروز تبعات جبران ناپذیر نیز بر آن مترتب است اهمیت توجه به چندوچون آن دو چندان می شود. به همین منظور اکنون که کلیات بودجه 93 به تصویب رسیده و نمایندگان محترم مجلس در حال بررسی و چکش زنی آن برای قانون شدنش هستند، یادآوری جند نکته ضروری می نماید. برای ملموس تر شدن موضوع به بودجه عمرانی و نحوه اختصاص ، پیگیری و نظارت بر تحقق آن در مقایسه با آنچه در گذشته بوده نگاه تطبیقی گذرا می اندازیم. در سال92 رقمی که به عنوان بودجه عمرانی به تصویب مجلس رسیده بود 52 هزار میلیارد تومان بود اما به اعتقاد و انتقاد و اذعان واضعان قانون، رقم تخصیصی آن حدود 10 درصد شد. در سال های92 و90 هم تخصیص بودجه عمرانی کشور تقریباً کمی بیشتر یا کمتر از تخصیص سال92 بوده که این رقم ها تفاوت ماهوی با آنچه به عنوان قانون تصویب و جهت اجرا ابلاغ شده،دارد. اما سؤالی که مطرح می شود این است که چرا با وجود مشاهده تجارب سال های گذشته در مورد تحقق بودجه کماکان فقط به تصویب بودجه اکتفا می شود و کسی به دنبال چرایی عدم تخصیص بودجه -بخصوص بودجه عمرانی - نیست، منظور از کسی همان قوه مقننه و نقش نظارتی است که دارد. نمایندگان محترم به خوبی می دانند که اگر تصویب قانون یک بال مجلس برای پرواز و ایفای وظایف نمایندگی نمایندگان باشد، نظارت بر اجرای قانون و در اینجا نظارت بر تخصیص بودجه عمرانی بال دیگر آن است که اگر این دو با هم نباشند امکان ایفای نقش پرواز وجود نخواهد داشت. اکنون که بودجه 93 در حال بررسی در مجلس است نمایندگان باید به این مهم توجه ویژه ای داشته باشند و با آسیب شناسی بودجه های قبلی،چگونگی برون رفت از قصور یا تقصیرات قبلی را هم مطمح نظر قرار دهند تا سال آینده خود در عدم اجرای قانون زبان به شکوه و انتقاد نگشایند که چرا چنین و چنان شد. نمایندگان محترم ضمن دوراندیشی نظارتی بر اجرای قانون برای عدم تکرار اشتباهات گذشته، باید در حال حاضر به موضوع مهم تر دیگری هم توجه داشته باشند و آن نگاه همه جانبه و چندمنظوره در اختصاص بودجه است. به این معنی که در اختصاص بودجه نباید صرفاً به بعد هزینه ای آن اکتفا شود که مثلاً یک پروژه عمرانی با N مبلغ هزینه به اتمام رسد بلکه باید به پروژه هایی بودجه اختصاص یابد که علاوه بر اتمام سریع ، پس از اتمام در تولید، درآمد زایی و اشتغال زا بودن هم اولویت بیشتری داشته باشد. البته این دغدغه ظاهراً توسط دولت محترم در ارایه لایحه مد نظر قرارگرفته و اولویت را به پروژه های عمرانی بالای پیشرفت 80 درصدی داده اند اما فقط توجه دولت کافی نیست و نمایندگان مجلس هم که نهایتاً تصویب قانون به دست آنها رقم خواهد خورد نباید با نگاه های محلی و منطقه ای از توجه به این مهم باز مانند. باوجود اینکه اکثریت نمایندگان و در رأس آنها رئیس محترم کمیسیون تلفیق و رئیس محترم دیوان محاسبات از نظارت پذیر بودن و شفافیت بودجه سال 93ابراز رضایت نموده اند اما در تحقق پذیر بودن آن به نقل از رئیس کمیسیون تلفیق واقع بینی رضایت بخشی دیده نمی شود. رئیس کمیسیون تلفیق عدد130 هزار میلیارد تومان را از عدد بیش از 195 هزار میلیارد تومان پیشنهادی دولت قابل تحقق دانسته اند که این دو رقم فاصله زیادی از هم دارد. به نظر می رسد تا هنوز تصویب کامل بودجه سال93 در مجلس به اتمام نرسیده، لازم است نمایندگان محترم علاوه بر آسیب شناسی عدم تخصیص های بودجه های گذشته برای دو دغدغه فوق الذکر یعنی؛1- نزدیک کردن اعداد و رقم ها به تحقق پذیری هر چه بیشتر و 2- تقویت بعد نظارتی تخصیص بودجه پس از تصویب، ساز و کارهای مناسب را در نظر گیرند تا قطار اقتصادی کشور که اکنون روی ریل قرار گرفته است به حرکت خود ادامه داده ، رشدکند و سرعت گیرد تا ان شاءالله هر چه سریع تر به آن مقصدی برسد که مورد نظر همه دلسوزان نظام و مملکت است. قادر نصیری