جلوگیری از آتش سوزی پس از زلزله

زمانی که به خسارات ناشی از یک زمین لرزه بزرگ فکر می کنیم اولین چیزی که خودنمایی می کند، خرابی های اولیه ناشی از زمین لرزه است، درحالی که عواقب ثانویه زلزله می تواند به اندازه لرزش های اولیه مرگبار و آسیب رسان باشد. در خلال زلزله سال 1995 کوبه ژاپن، عواقب ثانویه بسیار زیاد و مخرب بود. آتشی که بر اثر شکسته شدن لوله های گاز و جرقه های حاصل از کابل های برق ایجادشده بود در شهر گسترش پیداکرده و به سرعت بالغ بر 7هزار و 500 خانه را ویران کرد. این آتش بسیار بزرگ بود به طوری که در برخی نقاط دیواره آتش به بیش از 400 متر می رسید. سیستم قطع گاز حساس به زلزله ایران نیز همانند ژاپن دارای یک شبکه بسیار بزرگ و مدرن سیستم لوله کشی گاز در دنیاست. همچنین ایران به عنوان یکی از کشورهایی که بیشترین احتمال وقوع زلزله را در جهان دارند، معرفی گردیده است. با درک پتانسیل بالای خطر، مقامات رسمی دولت یک تصمیم پیشگیرانه را جهت ایمن سازی شبکه توزیع گاز در هنگام وقوع زمین لرزه اتخاذ و استفاده از شیرهای قطع خودکار گاز را الزامی نموده اند. به منظور انتخاب یک شیر قطع کننده گاز حساس به زلزله(Seismic Gas Shutoff Valve SGSV ) برای استفاده در ایران، شخص باید موارد زیادی را مدنظر قرار دهد. این موارد شامل عملکرد خودکار، اطمینان زیاد، عدم نیاز به نیروی برق، کمترین اثر بر روی فشار گاز، سهولت در فعال سازی مجدد و مهم تر از همه اینها نداشتن خطای عملکرد براثر لرزش های محیطی و تصنعی بدون تهدید است. در هنگام انتخابSGSV حتماً به چگونگی فعال سازی مجدد این شیرها باید دقت کرد. برخی از اینSGSV ها دارای مکانیزم سخت و پیچیده ای برای فعال سازی مجدد می باشند و این کار حتماً باید توسط متخصص مربوطه صورت پذیرد. در زلزله ای که در شهر Santa Monica در ایالت کالیفرنیا رخ داد نزدیک به 8 هفته جهت فعال سازی مجدد جریان گاز مشترکین به دلیل همین نقیصه، زمان صرف گردید و در طی این زمان مشترکین از گاز محروم بودند. در بسیاری از ساختمان هاSGSVهای گران قیمتی وجود داشت که باید جمع آوری و جایگزین می شد و دلیل این امر هم عملکرد اشتباه شیرها براثر لرزش های حاصل از تعاملات محیطی ازجمله لرزش لوله های گاز براثر حرکت خودروهای سنگین در خیابان است. نحوه عمل SGSV اغلبSGSV ها لرزش را بر اساس لرزش لوله گاز مورد ارزیابی قرار می دهند (که اغلب بسیار ضعیف و بدون محافظ است). این لوله ها به انرژی خیلی کمی برای لرزش احتیاج دارند و معمولاً حرکت یک کامیون سنگین یا حتی برخورد محکم در می تواند باعث عمل کردن این وسیله و قطع جریان گاز گردد. پس موضوعی که در هنگام خرید یکSGSV باید موردتوجه قرار گیرد جدایی حسگر زلزله از قسمت قطع کننده جریان گاز است. زیرا همیشه قسمت قطع کننده در مسیر جریان گاز و بر روی لوله گاز نصب می شوند. عدم توجه به این مورد باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای استفاده کنندگان از این SGSVها می شود، زیرا در صورت عمل کردن، جریان گاز قطع می گردد و نیاز به وصل مجدد جریان گاز است که در برخی نمونه ها این عمل بسیار زمانبر است. مزیت دیگری کهSGSV هایی که دارای حسگر جداگانه هستند، دارند این است که به دلیل جدا بودن حسگر از محل عبور جریان گاز ناخالصی ها و رطوبت گاز بر روی عملکرد حسگر تأثیر منفی نمی گذارد تا این حسگر در شرایط حساس به بهترین نحو ممکن عمل نماید. با توجه به موارد فوق، انتخاب شیر قطع خودکار گاز باید با مطالعه و دقت زیادی صورت پذیرد زیرا این انتخاب علاوه بر بالا بردن ایمنی نباید ناهنجاری های جانبی ایجاد نماید.