چه نوری برای کجا مناسب است؟

گروه تأسیسات: برای صرفه جویی در مصرف برق تنها استفاده از لامپ های کم مصرف کافی نیست بلکه نگاه مهندسی می گوید در انتخاب لامپ ها، تعداد آنها و طراحی روشنایی اتاق ها و محوطه نیز محاسباتی باید صورت بگیرد. تغییر فرهنگ مصرف برق در سال های اخیر و تجمل گرایی رونق لوسترهای بزرگ و انواع نورپردازی های هالوژن ها رنگارنگ را موجب شده است. آخرین فرآورده این رویکرد نیز نورپردازی نمای ساختمان ها است؛ پدیده ای نو برای فروش آپارتمان ها که با توجه به میزان بالای مصرف برق در کشور، نشان از نبود آگاهی از مسئولیت های شهروندی دارد.انتخاب لامپ های مناسبدر ابتدا تنها لامپ های تنگستنی بودند و مصرف کمتر به معنی خاموش کردن لامپ های اضافی بود. بعدازآن لامپ های فلورسنتی به بازار آمدند با اشکال پیچ درپیچ و در نظر بسیاری نه چندان زیبا که البته در بسیاری از خانه ها جای خود را باز کردند. به یمن بهره گیری از این لامپ ها ارتباط پیک مصرف و سیستم های روشنایی کمتر شده است اما این سیستم ها امروز در مقایسه با لامپ های LED، CFL و SLD دیگر کم مصرف به حساب نمی آید. استفاده از لامپ های CFL حدود 75 درصد صرفه جویی در مصرف برق را به همراه دارد و علاوه بر نوری بهینه تر و زیباتر عمری برابر 7 تا 10 سال برای ساکنین خواهد داشت. در زیر نور این لامپ ها رنگ اجسام بهتر نشان داده می شود زیرا فرکانس های نوری کوتاه تری را ساطع می کند البته مشکل آنها انتشار سرب در صورت شکسته شده است اما درزمانی که این اتفاق نیفتاده باشد هیچ مشکل زیست محیطی ایجاد نمی کند.لامپ های هالوژنی نوع دیگری از لامپ های کم مصرف است که بیشتر برای مصارف زیبایی و نورپردازی استفاده می شود. این لامپ ها 25 درصد کمتر از لامپ های تنگستنی و التهابی برق مصرف می کنند و نور زیبایی را برای مصرف کننده به ارمغان می آورند البته عمر کوتاهی دارند و بین 1 تا 2 سال کار می کنند.لامپ های LED انرژی کمتری نسبت به CFL مصرف می کنند اما این اختلاف بسیار ناچیز است اما آنچه تفاوت مزیت این لامپ محسوب می شود عمر بسیار طولانی آن است به گونه ای که در نمونه های با کیفیت تا 35 هزار ساعت عمر می کنند. در مقایسه با لامپ های فلورسنتی نور بسیار بهتر را ساطع می کنند البته هنگامی که صحبت از نورپردازی می شود لامپ های CFL و هالوژنی گوی رقابت را از رقیب خود می ربایند.لامپ های SLD نیز که نسل جدیدتر لامپ های LED هستند به تازگی در بازار ایران وارد شده اند. مزیت آنها در این است که کیفیت نور آنها به مروز زمان کم نمی شود.دامنه نوردهی و بازدهی بهتر نوری نسبت به LED از مزیت های این نوع لامپ هاست. عمر لامپ های SLD از LED بیشتر است و تا 50 هزار ساعت عمر مفید دارند.انتخاب یک لامپ مناسب ازاین رو اهمیت دارد که منازل مسکونی به صورت متوسط 30 لامپ مصرف می شود که همین دلیل انتخاب لامپ تنها منحصر به قیمت خود لامپ ها نمی شود بلکه به گفته برخی از واردکنندگان این لامپ های فوق کم مصرف هزینه های صورت گرفته در عرض 6 ماه بازخواهد گشت گرچه در نظر بسیاری هزینه اولیه لامپ های LED بسیار بالاست و حتی تا 80 هزار تومان نیز بالا می رود. بنابراین انتخاب درست لامپ و تعداد آنها بر قبوض پرداختی برق هرماه تأثیر مستقیم می گذارد.حمام و دستشوییاستراتژی نورپردازی اتاق به اتاق خانه را از حمام و دستشویی آغاز می کنیم. معمولاً برای این قسمت از خانه نور آرامی پیشنهاد می شود اما انتخاب لامپی که رنگ ها را کاملاً مشخص کند برای جلوی آینه جایی که اصلاح و آرایش صورت می گیرد، ضروری است. انتخاب های زیادی در اینجا وجود دارد که هیچ کدام آنها لامپ های تنگستن زینتی که امروز در بازار هم زیاد شده است، نیست زیرا این لامپ ها به گذشته تعلق دارند. نوری که مستقیم به سمت صورت می تابد باعث ایجاد سایه روشن می شود و تصاویر را تغییر می دهند. بهتر است در اینجا از چراغ های COB و یا CFL توکار استفاده شود به دو دلیل؛ نخست اینکه نور ملایمی دارند و رنگ اجسام را هم به خوبی منعکس می کنند و دیگر اینکه محیط مرطوب و خیس مشکلی برای آنها ایجاد نمی کند. نکته مهم این است که گرما عمر لامپ های LED را کم می کند، به همین دلیل اگر هم در اینجا از لامپ های LED توکار استفاده می کنید بهتر است نسبت به کیفیت آن اطمینان حاصل کنید. برخی از LEDها رنگ ها را بهتر از انواع دیگر بازتاب می دهند بنابراین بهتر است در انتخاب این لامپ ها مطالعات اولیه صورت گرفته باشد.اتاق های خوابنکته اصلی در نورپردازی اتاق های خواب القای حس آرامش است. در اینجا رنگ های گرم باید استفاده شود. چند لامپ 60 وات LED خورشیدی در ارتفاعی بالاتر از تخت خواب که به دایمر نیز مجهز باشد جوابگوی نیازهای اتاق های خواب است. برای القای حس آرامش بهتر است نور از بالا به صورت نتابد بلکه نورهای غیرمستقیم از کناره ها مناسب تر است. شاید شما ازجمله کسانی هستید که قبل از خواب به مطالعه می پردازید؛ چراغ های کوچک مطالعه با دامنه نور کم که بالای تخت نصب شده باشد، جوابگوی مطالعه شما خواهد بود.برای اتاق خواب کودکان بهتر است از لامپ های جدید SLD استفاده کنید زیرا نمونه های دیگر ممکن است در صورت شکستن سرب و یا منیزیم به جا بگذارد که برای سلامتی کودکان بسیار مضر است.اتاق پذیراییبیشترین فعالیت های خانواده در اتاق ها پذیرایی صورت می گیرد به همین دلیل استراتژی های نورپردازی آن پیچیده تر از دیگر قسمت های خانه است. به جز نورپردازی های استاندارد از سقف و یا دیوارها که نور عمومی اتاق را فراهم می کنند برای میز ناهارخوری نیز و یا سایر قسمت ها می توان نور مناسب موضعی تدارک دید. برای نور عمومی از سقف نیز می توان از لامپ های کم مصرف استفاده کرد. معمولاً 4 لامپ 60 وات به همراه لامپ های کناری روشنایی کافی برای پذیرایی را فراهم می کنند. البته آنچه اهمیت دارد نوری ثابت است که چشم ها را نیز خسته نکند به همین دلیل استفاده از لامپ های LED برای این فضا پیشنهاد می شود. راهکارهایی مانند لوسترهای شیشه ای می تواند تأثیر نور را بیشتر کرده و از این طریق در مصرف برق صرفه جویی صورت بگیرد. همچنین تلفیقی از نورهای سرد و گرم برای پذیرایی مناسب است تا هم فضای گرم و آرامش بخشی ایجاد شود و هم رنگ و شکل اشیا کاملاً مشخص باشد.به جز این نورپردازی های عمومی نورپردازی های زینتی مانند هالوژن ها و LED های کوچک برای روی پیشخوان آشپزخانه صورت می گیرد. در اینجا بهتر است به جای چراغ های هالوژن از LEDهای کوچک استفاده شود که هم عمر بیشتر دارند و هم انرژی کمتری مصرف می کنند. آنها همچنین می توانند نور را به قسمت های ویژه ای مانند آثار تزئینی و هنری بتابانند تا پذیرایی نمای بهتر پیدا کند. برای نور میز ناهارخوری بهتر است از نور گرم LED حدود 60 وات استفاده شود تا هم محیط آرامش بخشی ایجاد کند و هم با این نور تشخیص رنگ غذاها بهتر صورت گیرد.برای راهروها و پله ها بهتر است از نور سفید CFL استفاده شود که راه برای ساکنان مشخص و واضح باشد. در اینجا لازم نیست تعداد زیادی لامپ استفاده شود و شاید یک و یا دو لامپ کافی باشد.آشپزخانهبرخی آشپزخانه را مهم ترین قسمت خانه می دانند. دایمرها امکان تغییر نور را ایجاد می کند که در LEDها و هالوژن های بالای پیشخوان مورداستفاده دارد به این ترتیب به اندازه ساکنان حاضر در آشپزخانه این سیستم تغییر و تنظیم می شود. همچنین در آشپزخانه هایی که میز غذاخوری در آنجا قرارگرفته است برای صرف شام می توان نور گرم LED استفاده کرد.