احیای بافت فرسوده سرعت می گیرد

متولیان ساماندهی بافت های فرسوده این روزها از تدوین سیاست های جدید نوسازی بافت ها ،برنامه های عملیاتی برای مشارکت بخش خصوصی در بافت فرسوده شهر تهران و وعده های جدید در ارائه تسهیلات تشویقی مشارکت در ساخت این مناطق خبر میدهند. در صورت تحقق این طرح و استقبال سرمایه گذاران و سازندگان بخش خصوصی، روند کند احیای بافت های فرسوده سرعت بیشتری میگیرد. اگرچه این برنامه ها با رویکردها و محورهای مختلف از روش های تأمین منابع مالی برای نوسازی بافت ها گرفته تا ارائه بسته های تشویقی برای حضور انبوه سازان و فعالان بخش خصوصی مورد بررسی قرار گرفته، اما نحوه «مشارکت اجتماعی» این روزها شکل پررنگ تری به خود گرفته است. به این ترتیب،مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری، در راستای برنامه های خود سیاست ها و برنامه های متفاوتی برای نوسازی بافت های فرسوده اعلام کرده است. وی سیاست نوسازی بافت های فرسوده را مشارکت عمومی خوانده است؛ به این معنی که از حضور مردم و مشارکت آنها در جریان بهسازی و نوسازی حمایت، پشتیبانی و ایجاد انگیزه کند. اگرچه دراین باره تسهیلات مالی و حمایت های دولتی باید ساماندهی و نیز اجرایی شود، اما آنچه صاحب نظران از آن به عنوان تجربه سال ها سعی و خطا و شکست در این حیطه یاد میکنند، این است که « مردم باید انگیزه لازم برای ورود به امر بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده را داشته باشند» . طراحی سازوکار متناسب با منفعت ساکنان بافت ها فردین یزدانی، عضو تیم نویسندگان طرح جامع مسکن معتقد است: سیاست های جدید بافت فرسوده باید در محتوای کلی طرح جامع مسکن دیده شود. وی با بیان اینکه بازسازی بافت فرسوده را باید از دو منظر مورد بررسی قرارداد، به پیام ساختمان گفت: بازسازی این مناطق باید از بعد شهرسازی یعنی سکونتگاهی و از بعد ساختمان و مسکن مورد توجه قرار گیرد چرا که حل قضیه مسکن جدا از ارتقای سکونتگاه ها نیست و مسکن علاوه بر سرپناه بودن دارای ابعاد اجتماعی و فرهنگی نیز هست. یزدانی افزود: مهم ترین نکته در نوسازی بافت های فرسوده این است که سازوکارها به گونه ای طراحی شود که بیشترین منفعت نصیب ساکنان همان بافت ها شود و نیزحداقل جابه جایی صورت گیرد، زیرا این جابه جاییها میتواند منجر به مشکلات و نابسامانیهای اجتماعی شود. این کارشناس مسکن با اشاره به ساماندهی ساکنان بافت های فرسوده در قالب گروه های مختلف با ابزارهای موجود که اخیراً با عنوان تسهیل گران در شهرداری فعالیت می کنند، ادامه داد: اگر این تسهیل گران واقعاً بتوانند در راستای اقدامات اجتماعی، ساکنان بافت های فرسوده را سازماندهی کنند تا بازسازی بافت این مناطق بیشتر با مشارکت خود این افراد یا با مداخله عده ای بیطرف و اتصال ساکنان به سرمایه گذار در یک ساختار هدفمند (بدون از بین رفتن کیفیت سکونتگاهی) انجام شود، به نظر میرسد سمت و سوی خوبی داشته باشد. بافت فرسوده زمینه خوبی برای اجرای مسکن اجتماعی «به نظر می رسد، با توجه به ضرورت مشارکت در بافت فرسوده با در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی آن برای جذب مشارکت عمومی در احیای بافت های فرسوده، این مدل می تواند به طرح مسکن اجتماعی نزدیک شده یا در این قالب نیز دیده شود». عضو تیم نویسندگان طرح جامع مسکن، دراین باره گفت: به نظر من بافت فرسوده زمینه خوبی برای طرح مسکن اجتماعی نیز هست و در صورت اجرای این طرح در یکی از مناطقی که قابل اجراست میتوان این مدل را در قالب مشارکت در ساخت به وسیله خود ساکنان مناطق بافت فرسوده انجام داد و این مناطق را به محل هایی تبدیل کرد که مسکن اجتماعی در آن اجرا شود. در اجرای مسکن اجتماعی یعنی خانه های اجاره ای ارزان قیمت با استفاد ه از حمایت وزارت راه و شهرسازی و حمایت اجتماعی، دولت میتواند تسهیل گر باشد اما سازماندهی در طرح مشارکت اجتماعی یک اصل است که نیاز به بررسی و مطالعه کارشناسی دارد. سودآوری بخش خصوصی در صورت ارزیابی مناسب از طرفی، بنا بر اظهارات بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت ساخت وساز، بخش خصوصی میتواند به عنوان بازوی توانمند دولت در نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده مشارکت جدی و فعال داشته باشد، مشروط بر اینکه ابزارهای حمایتی همانند تسهیلات از سوی دولت در اختیار آنان قرار گیرد. رئیس انجمن شرکت های ساختمانی با اشاره به وعده وزیر راه و شهرسازی مبنی بر اجرای طرح مشارکت در بافت فرسوده ، گفت: با توجه به اقدامات اخیر وزارتخانه و شهرداری جهت بررسی و اجرای این طرح، ما نیز آماده مشارکت در این طرح هستیم و قطعاً این نوع ساخت در صورت پیش بینی ابزارهای مناسب، با یک قیمت متعادل و سودآور کمک زیادی به خریداران و سازندگان می نماید. جوادخوانساری گفت: امیدواریم در این راستا دولت بتواند با تجمیع مؤسسات سرمایه گذاری و جذب فعالان اقتصادی ، زمینه حضور موثر آنان را در مشارکت برای اجرای این طرح به وجود آورد. اکنون نیز در حال بررسی زمینه های همکاری با وزارت راه و شهرسازی و شهرداری از طریق ارزیابی هزینه، قیمت ، امکانات دولت و شرایط سرمایه گذاری بخش خصوصی برای مشارکت در این طرح هستیم. وی همچنین درباره سودآوری مشارکت در بافت فرسوده برای بخش خصوصی گفت: اگر ارزیابی مناسب از نظر کارشناسی در تمامی ابعاد این طرح شده باشد، به تبع آن ساخت بر اساس الگوی مناسب انجام گرفته و در هر منطقه از شهر که باشد، مرغوبیت پیدا میکند و برای سازنده و مشارکت کننده سودآور خواهد بود. خوانساری درباره ادامه ساخت مسکن مهر به پیام ساختمان گفت: به اندازه کافی شاهد مهاجرت روستاییان و رشد جمعیت در اطراف کلان شهرها با صرف هزینه گزاف برای تأمین تأسیسات زیربنایی و روبنایی بوده ایم، درحالیکه نوسازی بافت فرسوده و ساماندهی این مناطق و افزودن به زیبایی سطح شهرها که مساحت بزرگی در اغلب شهرها دارد، اقدام مناسب تری است.